Μια βαθιά κρίση πλήττει τον φαρμακευτικό κλάδο στη Γερμανία και οι συνέπειες γίνονται πλέον ορατές σε κάθε πόλη: κατά μέσο όρο κλείνει ένα φαρμακείο την ημέρα.
Για έναν κλάδο που παραδοσιακά θεωρείται σταθερός και αναγκαίος για τη δημόσια υγεία, η εικόνα αυτή σηματοδοτεί μια δραματική καμπή.
Πίσω από τους αριθμούς κρύβονται χρόνια οικονομικά προβλήματα, στασιμότητα στις αμοιβές και έντονος ανταγωνισμός από το ψηφιακό περιβάλλον.
Οι φαρμακοποιοί στη Γερμανία αμείβονται από τις Krankenkassen με ένα σταθερό ποσό για κάθε χορήγηση συνταγογραφούμενου φαρμάκου.
Το ποσό αυτό θεσπίστηκε το 2004 στα 8,10 ευρώ και μόλις το 2013 αυξήθηκε ελάχιστα στα 8,35 ευρώ.
Έκτοτε δεν υπήρξε καμία προσαρμογή, παρότι το κόστος λειτουργίας, τα ενοίκια, οι μισθοί και η ενέργεια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Για τους ιδιοκτήτες φαρμακείων, αυτό σημαίνει ότι επί δύο δεκαετίες εργάζονται με ουσιαστικά μειούμενο πραγματικό εισόδημα.
Η Daniela Hänel, πρόεδρος της Freien Apothekerschaft e.V., περιγράφει ξεκάθαρα τη σκληρή πραγματικότητα.
Παρότι σπούδασε σε μία από τις πιο απαιτητικές επιστημονικές σχολές, δηλώνει ότι από το 2004 δεν μπόρεσε να δώσει στον εαυτό της ούτε μία πραγματική αύξηση.
Κάποτε διαχειριζόταν δύο φαρμακεία στη Σαξονία, ενώ σήμερα έχει απομείνει με ένα, αφού το δεύτερο έκλεισε επειδή δεν στάθηκε δυνατό να βρεθεί αγοραστής που να θεωρεί τη δραστηριότητα βιώσιμη.
«Ήταν η προσωπική μου επένδυση για το μέλλον, αλλά δεν μπορούσα να τη σώσω», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Την ανησυχία συμμερίζεται και ο Thomas Preis, πρόεδρος της ABDA. Εκφράζει φόβους ότι ο κλάδος αδειάζει από νέους επιστήμονες, ενώ η υποστελέχωση μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση των φαρμακείων σε απλά σημεία παράδοσης φαρμάκων.
Τα στοιχεία της ABDA είναι αποκαλυπτικά: μόνο το 2024 έκλεισαν 578 φαρμακεία σε ολόκληρη τη χώρα.
«Κάθε μέρα χάνεται ένα φαρμακείο», τονίζει η Hänel, υπογραμμίζοντας ότι η κρίση δεν είναι θεωρητική — εξελίσσεται τώρα.
Ένας ακόμη παράγοντας που επιτείνει την πίεση είναι το E-Rezept, το ηλεκτρονικό σύστημα συνταγογράφησης.
Αν και η ψηφιοποίηση αποτελεί θετικό βήμα για τη διαχείριση της υγείας, οι φαρμακοποιοί υποστηρίζουν ότι η μετάβαση αξιοποιήθηκε έντονα από τις Versandapotheken.
Οι διαδικτυακές αλυσίδες προσφέρουν δωροεπιταγές σε ασθενείς που εκτελούν ηλεκτρονικές συνταγές στην πλατφόρμα τους.
Έτσι, μπορούν να προσελκύουν πελάτες με παροχές που τα φυσικά φαρμακεία αδυνατούν να αντιγράψουν.
Η DocMorris, για παράδειγμα, δίνει πιστώσεις που μπορούν να εξαργυρωθούν σε καλλυντικά ή συμπληρώματα.
Για τη Hänel, η λύση είναι ξεκάθαρη: απαιτείται τακτική και ουσιαστική αναπροσαρμογή των αμοιβών, ώστε οι φαρμακοποιοί να διατηρήσουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους.
Χωρίς αυτή την αλλαγή, όπως υποστηρίζει, η Γερμανία κινδυνεύει να χάσει το πυκνό δίκτυο φαρμακείων που εξασφαλίζει την καθημερινή πρόσβαση των πολιτών σε φάρμακα και συμβουλευτική — ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές, όπου το κλείσιμο ενός φαρμακείου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για ολόκληρη την κοινότητα.
Το λεγόμενο Apothekensterben δεν είναι λοιπόν ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά μια βαθιά, συστημική κρίση που συνδέεται με οικονομική στασιμότητα, ανταγωνισμό από τον ψηφιακό τομέα και αδυναμία ανανέωσης του επαγγέλματος.
Μια κρίση που, αν συνεχιστεί, θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η φαρμακευτική περίθαλψη στη Γερμανία.
