Η έλλειψη κατοικίας στη Γερμανία έχει πλέον πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Σύμφωνα με τις νεότερες εκτιμήσεις της Bundesarbeitsgemeinschaft Wohnungslosenhilfe, περισσότεροι από 1.029.000 άνθρωποι βρέθηκαν το 2024 χωρίς δικό τους σπίτι.
Το νούμερο αυτό δεν αποτυπώνει μόνο όσους ζουν στον δρόμο, αλλά και τις εκατοντάδες χιλιάδες που φιλοξενούνται προσωρινά σε δομές, ξενώνες, κέντρα υποδοχής ή ακόμη και σε σπίτια φίλων και συγγενών.
Παιδιά και νέοι: Ένα ιδιαίτερα ευάλωτο κομμάτι
Ένα από τα πιο σκοτεινά σημεία των φετινών στοιχείων αφορά τους ανήλικους. Περίπου 264.000 παιδιά και νέοι κάτω των 18 ετών ζουν σε συνθήκες Wohnungslosigkeit.
Το ποσοστό αυτό αποδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν αγγίζει μόνο ενήλικες με οικονομικές δυσκολίες, αλλά και ολόκληρες οικογένειες που αδυνατούν να εξασφαλίσουν σταθερή κατοικία.
Η μεγάλη πλειονότητα χωρίς γερμανική υπηκοότητα
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, το 80% των ανθρώπων χωρίς σπίτι δεν κατέχει γερμανικό διαβατήριο.
Πολλοί από αυτούς δεν είχαν ποτέ δική τους κατοικία στη χώρα: ζουν αποκλειστικά μέσω προσωρινών λύσεων, συχνά σε δομές φιλοξενίας προσφύγων ή σε άλλους τύπους κοινωνικής στέγασης.
Η αύξηση των αφίξεων από χώρες εκτός ΕΕ εξηγεί εν μέρει αυτή τη μεταβολή, αλλά το φαινόμενο αντικατοπτρίζει και την αδυναμία των μεγάλων πόλεων να προσφέρουν οικονομικά προσιτές κατοικίες.
Wohnungslosigkeit και Obdachlosigkeit: Δύο όροι με σημαντική διαφορά
Η οργάνωση διευκρινίζει ότι ως «wohnungslos» χαρακτηρίζονται όσοι δεν έχουν δική τους κατοικία — ούτε σπίτι με συμβόλαιο, ούτε ιδιόκτητο ακίνητο.
Περιλαμβάνονται όσοι διαμένουν σε κοινωνικές δομές, σε καταφύγια, σε κέντρα υποδοχής ή φιλοξενούνται προσωρινά σε τρίτους.
Ως «obdachlos» καταγράφονται οι άνθρωποι που ζουν αποκλειστικά στον δρόμο, χωρίς καμία πρόσβαση σε στεγασμένο χώρο.
Για το 2024, ο αριθμός των obdachlosen έφθασε περίπου τις 56.000 περιπτώσεις.
Η αύξηση μέσα σε έναν χρόνο: Μια τάση που επιμένει
Από το 2023 έως το 2024, η συνολική Wohnungslosigkeit αυξήθηκε κατά 11%. Η Obdachlosigkeit, δηλαδή η ζωή στον δρόμο, ανέβηκε επίσης — αν και πιο ήπια — περίπου κατά 4%.
Η πιο θεαματική αύξηση αφορά ανθρώπους προερχόμενους από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τους οποίους οι δυνατότητες εύρεσης οικονομικά προσιτής κατοικίας είναι ακόμη πιο περιορισμένες.
Τι οδηγεί στη στέρηση κατοικίας στη Γερμανία;
Η οργάνωση εντοπίζει τέσσερις βασικούς παράγοντες που επαναλαμβάνονται σταθερά:
- χρέη προς ιδιοκτήτες ή εταιρείες ενέργειας
- ενδοοικογενειακές συγκρούσεις ή προβλήματα συγκατοίκησης
- χωρισμοί και διαζύγια
- μετακινήσεις και αλλαγή τόπου διαμονής, συχνά χωρίς οικονομικό «μαξιλάρι»
Για πολλούς ανθρώπους χωρίς γερμανική υπηκοότητα, η έλλειψη στέγης ξεκινά ήδη από την πρώτη ημέρα άφιξής τους στη χώρα: δεν είχαν ποτέ δική τους κατοικία, ούτε πρόσβαση σε διαμέρισμα του ελεύθερου εμπορίου.
Πώς προκύπτουν οι αριθμοί
Το σύνολο των εκτιμήσεων βασίζεται στη Wohnungsnotfallberichterstattung του Nordrhein-Westfalen.
Τα στοιχεία του συγκεκριμένου κρατιδίου χρησιμοποιούνται ως βάση και προσαρμόζονται αναλογικά στους δήμους, τις πόλεις και τις περιφέρειες όλης της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό.
Με αυτό τον τρόπο προκύπτει η συνολική εθνική εικόνα — μια εικόνα που για το 2024 είναι σαφώς πιο σκοτεινή από τα προηγούμενα χρόνια.
