Ένα έλλειμμα 172 δισ. ευρώ στους προϋπολογισμούς του Μερτς δημιουργεί έντονη πίεση για μεταρρυθμίσεις στο φρένο χρέους και περικοπές δαπανών, ενώ η ανάπτυξη παραμένει υποτονική
Ένα δημοσιονομικό κενό 172 δισ. ευρώ έως το 2029 στις προβλέψεις του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς αναδεικνύεται σε κεντρικό ζήτημα στη Γερμανία, ενισχύοντας τις πιέσεις για μεταρρυθμίσεις στο συνταγματικό φρένο χρέους.
Το έλλειμμα, που κατανέμεται σε τέσσερα χρόνια, αποτυπώθηκε στο μεσαίο οικονομικό σχέδιο και στον προϋπολογισμό του 2026, οι οποίοι εγκρίθηκαν από το υπουργικό συμβούλιο την Τετάρτη.
Η τρύπα διευρύνθηκε κατά 30 δισ. ευρώ μέσα σε έναν μήνα, μετά την έγκριση φοροαπαλλαγών, αυξήσεις συντάξεων και αύξηση των επιτοκίων εξυπηρέτησης χρέους, όπως ανέφερε κυβερνητικός αξιωματούχος.
Ο Μερτς, αν και χαλάρωσε ορισμένα όρια δανεισμού για να ενισχύσει την άμυνα και τις υποδομές, εξακολουθεί να δεσμεύεται από το συνταγματικό φρένο χρέους για τον βασικό προϋπολογισμό. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του εξετάζει μειώσεις σε επιδόματα ανεργίας και κατάργηση επιδοτήσεων.
Εφόσον αυτά αποδειχθούν ανεπαρκή, και χωρίς σαφή ανάκαμψη, είναι πιθανό να αναζητηθεί ευρύτερη πολιτική συναίνεση για χαλάρωση του φρένου χρέους, με προτάσεις που αναμένεται να κατατεθούν το 2026.
Η Βερόνικα Γκριμ, μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, σχολίασε: «Η κυβέρνηση έχει δυνατότητα δανεισμού, αλλά όχι ρευστότητα». Το επιχείρημα του Μερτς περί αναγκαίων περικοπών έρχεται σε αντίθεση με την παράλληλη προώθηση ενός Ταμείου 500 δισ. ευρώ για επενδύσεις και διπλασιασμό αμυντικών δαπανών.
Το σχέδιο βασίζεται σε σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας, η οποία όμως δεν θεωρείται βιώσιμη χωρίς δομικές αλλαγές, σύμφωνα με την Γκριμ. Η οικονομία βρίσκεται ήδη υπό πίεση, καθώς το ΑΕΠ υποχώρησε 0,1% το δεύτερο τρίμηνο, και για το 2025 αναμένεται μόλις 0,2% ανάπτυξη, πριν από μια προβλεπόμενη άνοδο στο 1,1% το 2026 και 1,6% το 2027.
Οι εμπορικοί δασμοί 15% που συμφωνήθηκαν πρόσφατα με τις ΗΠΑ επιδεινώνουν τις προοπτικές. Ο Μερτς δήλωσε πως θα έχουν «σοβαρές επιπτώσεις» στην οικονομία.
Παρά τις πιέσεις, οι επενδυτές παραμένουν αισιόδοξοι, χάρη στην πρόθεση για αύξηση δαπανών και δανεισμού. Ο δείκτης DAX βρίσκεται κοντά σε ιστορικά υψηλά, με άνοδο άνω του 30% σε ένα χρόνο.
Μια κρίσιμη δοκιμασία θα έρθει το φθινόπωρο, όταν ο συνασπισμός καλείται να εγκρίνει περικοπές κοινωνικών δαπανών. Για τον Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, αντικαγκελάριο και υπουργό Οικονομικών, αυτό θα είναι και τεστ κομματικής συνοχής, μετά τη χαμηλή στήριξη 65% στην εκλογή του ως ηγέτη των Σοσιαλδημοκρατών.
Ο Μερτς, που τροποποίησε το φρένο χρέους για αμυντικές δαπάνες μέσω υπερ-πλειοψηφίας, έχει πλέον περιορισμένες επιλογές. Η ενίσχυση του AfD και η αδυναμία συνεργασίας με τη Linke περιπλέκουν κάθε περαιτέρω συνταγματική αλλαγή.
Η Γκριμ προειδοποιεί ότι μεταρρύθμιση του φρένου χρέους θα ισοδυναμεί με διάβρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ενώ ο οικονομικός σύμβουλος του Κλίνγκμπαϊλ, Γενς Σίντεκουμ, προβλέπει έλλειμμα 30 δισ. ευρώ το 2027, επισημαίνοντας ότι χρειάζονται ρεαλιστικές περικοπές από τα υπουργεία για να ισοσκελιστεί ο βασικός προϋπολογισμός.
Πηγή: NEWMONEY