Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας ενέκρινε επίσημα το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2025.
Η νέα κυβερνητική συμμαχία CDU-SPD, με υπουργό Οικονομικών τον Lars Klingbeil (SPD), κατέληξε σε συμφωνία για τη διαχείριση συνολικών κρατικών δαπανών ύψους 503 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 115,7 δισ. προορίζονται για επενδύσεις – επίπεδο-ρεκόρ για τα γερμανικά δεδομένα.
Το πακέτο συνοδεύεται από σημαντικές δεσμεύσεις μέχρι το 2029, με τις δαπάνες να αυξάνονται σε 519,5 δισ. το 2026 και να φτάνουν τα 573,8 δισ. ευρώ το 2029.
Η καθυστέρηση στην έγκριση του προϋπολογισμού οφείλεται στην κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης συνασπισμού SPD-Πρασίνων-FDP το φθινόπωρο του 2024, καθώς αδυνατούσε να καταλήξει σε κοινή γραμμή για τη χρηματοδότηση των αναγκών της χώρας, κυρίως λόγω της «φρένου χρέους» (Schuldenbremse), που περιορίζει τη δυνατότητα δανεισμού της ομοσπονδίας στο 0,35% του ΑΕΠ ετησίως.
Αυτό το αδιέξοδο οδήγησε στην προσωρινή εφαρμογή του άρθρου περί «προσωρινής δημοσιονομικής διαχείρισης» του γερμανικού Συντάγματος.
Έτσι, για μεγάλο μέρος του 2025, η χώρα λειτουργούσε με έναν προσωρινό μηχανισμό χρηματοδότησης που κάλυπτε μόνο τα απολύτως βασικά, όπως ήδη συμφωνημένα έργα, νόμιμες υποχρεώσεις και υφιστάμενες κρατικές υπηρεσίες.
Με την ανάληψη της εξουσίας από τη νέα κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 2025, το Bundestag προχώρησε σε τροποποίηση του Schuldenbremse, ανοίγοντας τον δρόμο για αυξημένο δανεισμό, μεγαλύτερες δημόσιες επενδύσεις και έναν ειδικό ταμείο υποδομών ύψους 500 δισ. ευρώ.
Η εν λόγω απόφαση αποτέλεσε τη βάση για το σχέδιο προϋπολογισμού που παρουσιάστηκε τώρα.
Παρά τη χαλάρωση των κανόνων για το δημόσιο χρέος, ο Lars Klingbeil προειδοποίησε ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι δεν θα πρέπει να περιμένουν ουσιαστικές οικονομικές ελαφρύνσεις.
Συγκεκριμένα, μόνο 61,3 δισ. ευρώ του προϋπολογισμού προέρχονται από δανεισμό, ενώ οι καθαρές νέες ομοσπονδιακές οφειλές υπολογίζονται στα 81,8 δισ.
Στον τομέα της στέγασης και των ενοικίων, ο προϋπολογισμός προβλέπει 20 δισ. ευρώ έως το 2028, εκ των οποίων τα 3,5 δισ. θα διατεθούν για κοινωνική κατοικία – ποσό που χαρακτηρίζεται ως «ιστορικό», αλλά κατά την εφημερίδα Die Zeit, εξακολουθεί να θεωρείται σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς.
Παράλληλα, το Wohngeld (στεγαστικό επίδομα) θα αυξηθεί κατά 15% από το 2025.
Ο προϋπολογισμός για την κοινωνική ασφάλιση και τις συντάξεις παραμένει η μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών.
Συνολικά 190 δισ. ευρώ θα διοχετευθούν το 2025 για τη στήριξη αυτών των συστημάτων, αυξημένα κατά 8% σε σχέση με το 2024.
Ωστόσο, ο προϋπολογισμός για την υγεία μειώνεται ελαφρώς, από 16,7 δισ. ευρώ το 2024 σε 16,4 δισ. ευρώ φέτος.
Στα φορολογικά, παρά τις ελπίδες για ελαφρύνσεις, οι αλλαγές είναι περιορισμένες. Η αφορολόγητη βάση εισοδήματος θα αυξηθεί ελάχιστα – από τα 12.096 ευρώ το 2024 στα 12.084 ευρώ το 2025 και στα 12.336 ευρώ το 2026 – γεγονός που σημαίνει μικρή μόνο αύξηση των καθαρών αποδοχών για τους εργαζομένους.
Η κλιματική πολιτική αποτέλεσε σημείο έντασης. Οι Πράσινοι αποδέχθηκαν τη μεταρρύθμιση του Schuldenbremse με αντάλλαγμα την υπόσχεση για αυξημένες δαπάνες υπέρ του περιβάλλοντος.
Έτσι, 100 δισ. ευρώ θα διατεθούν για κλιματικά ουδέτερα κτίρια, έργα ενεργειακής απόδοσης και μείωση των τιμών φυσικού αερίου.
Όμως, σύμφωνα με τους Πράσινους, μεγάλο μέρος αυτών των πόρων θα διοχετευθεί τελικά σε επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα, κάτι που θεωρούν προδοσία της συμφωνίας.
Συνολικά 166 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε έργα μεταφορικής υποδομής, εκ των οποίων 107 δισ. σε σιδηροδρομικές επενδύσεις και κυρίως στη Deutsche Bahn, η οποία χρειάζεται επειγόντως αναβάθμιση.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην άμυνα, η οποία αποτελεί πλέον τη δεύτερη μεγαλύτερη μεμονωμένη κατηγορία δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού.
Με φόντο τη διεθνή αστάθεια και τις αυξημένες στρατιωτικές απειλές, η κυβέρνηση ανεβάζει τις αμυντικές δαπάνες στο 2,4% του ΑΕΠ, με στόχο να φτάσουν το 3,5% έως το 2029, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΝΑΤΟ.
Παρότι το σχέδιο εγκρίθηκε από την κυβέρνηση, θα πρέπει ακόμα να συζητηθεί στο Bundestag τον Ιούλιο πριν από τις θερινές διακοπές.
Εφόσον εγκριθεί εκεί, θα ακολουθήσει ψηφοφορία στο Bundesrat (Άνω Βουλή), όπου εκπροσωπούνται τα ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας, πιθανότατα τον Σεπτέμβριο.
