Η ιστορία της υπό κατασκευή φυλακής Zwickau-Marienthal θυμίζει σε πολλούς τη μακρά και επώδυνη περιπέτεια του αεροδρομίου BER: μια τεράστια δημόσια επένδυση που υποσχέθηκε αποτελεσματικότητα και σύγχρονες δομές, αλλά στην πράξη εξελίσσεται σε ένα ακριβό φιάσκο χωρίς τέλος.
Το έργο, το οποίο προοριζόταν να αποτελέσει κοινή «ναυαρχίδα» για τη Σαξονία και τη Θουριγγία, θα έπρεπε ήδη να έχει ολοκληρωθεί πριν από δύο χρόνια.
Αντί για πλήρως λειτουργική φυλακή, υπάρχει σήμερα ένα άδειο κτίριο, παγωμένο έργο – αλλά με θέρμανση στο φουλ και λογαριασμούς που τρέχουν.
Παρά το γεγονός ότι στις εγκαταστάσεις δεν εργάζεται κανείς από τον Μάρτιο του 2024, οι δύο κρατιδιακές κυβερνήσεις συνεχίζουν να πληρώνουν τεράστια ποσά μόνο και μόνο για να μη ρημάξει το κτίριο.
Το υπουργείο Οικονομικών της Σαξονίας αναφέρει ότι ένα άδειο και ανενεργό κτίριο πρέπει να θερμαίνεται σταθερά, ώστε να αποφευχθούν ζημιές από παγετό ή μούχλα.
Το κόστος αυτής της «συντήρησης» φτάνει περίπου τις 200.000 ευρώ ετησίως – για μια φυλακή όπου δεν υπάρχει ούτε προσωπικό ούτε κρατούμενοι.
Το νερό τρέχει – κυριολεκτικά
Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο παράλογη όταν εξετάσει κανείς τις απαιτήσεις της νομοθεσίας για το πόσιμο νερό.
Τμήματα του δικτύου πρέπει να ξεπλένονται τακτικά ώστε να παραμείνουν υγιεινά και ελέγξιμα.
Αυτό σημαίνει ότι μεγάλες ποσότητες νερού ρέουν συστηματικά μέσα σε ένα κτίριο που έχει μπει σε παύση εργασιών εδώ και 20 μήνες.
Η ετήσια κατανάλωση ανέρχεται σε περίπου 1.700 κυβικά μέτρα, με κόστος γύρω στις 8.000 ευρώ μόνο για παροχή και αποχέτευση.
Ένα έργο που πολλαπλασιάζει τα κόστη
Παρά τα ήδη εξωφρενικά ποσά, αυτά αποτελούν στην πραγματικότητα λεπτομέρειες μπροστά στο συνολικό ύψος του έργου.
Από τα αρχικά 174 εκατομμύρια ευρώ, το κόστος της φυλακής έχει εκτοξευθεί στα 476 εκατομμύρια ευρώ, ενώ προβλέπονται επιπλέον 24 εκατομμύρια ως «αποθεματικό κινδύνου».
Με απλά λόγια, το έργο θα κοστίσει τελικά δυόμισι φορές περισσότερο από τον αρχικό σχεδιασμό.
Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι οι αρχές Σαξονίας και Θουριγγίας βρίσκονται σε δικαστική διαμάχη με τον αρχικό γενικό σχεδιαστή από το Μόναχο.
Η λίστα των κακοτεχνιών είναι μεγάλη: σωλήνες που εξέχουν από τοίχους, στέγες που δεν στεγανοποιήθηκαν σωστά, υγρασία κάτω από περβάζια, ελαττωματική ηλεκτρολογική υποδομή και τμήματα δαπέδων που θα πρέπει να ξηλωθούν.
Τα δύο κρατίδια εξετάζουν την επιστροφή χρημάτων και αποζημιώσεις για περίπου 50 σοβαρά λάθη στον σχεδιασμό.
Ο πρώην γενικός σχεδιαστής, από την πλευρά του, απαντά με ανταγωγή ζητώντας 2,7 εκατομμύρια ευρώ σε υπόλοιπες αμοιβές.
Χρόνια καθυστέρηση, νέοι λογαριασμοί
Το υπουργείο Οικονομικών αναφέρει ότι η πλήρης επανεκκίνηση των εργασιών δεν αναμένεται πριν από το 2027, και αυτό μόνο εάν βρεθεί νέος ανάδοχος για το σύνολο του έργου.
Μέχρι τότε, το άδειο κτίριο θα συνεχίσει να κοστίζει:
- περίπου 14.000 ευρώ τον χρόνο για τη συντήρηση και τον έλεγχο των ανελκυστήρων,
- τουλάχιστον 50.000 ευρώ τον χρόνο για συντήρηση συστήματος θέρμανσης – χωρίς να υπολογίζεται η κατανάλωση,
- σημαντικά ποσά για συνεχιζόμενες τεχνικές επιθεωρήσεις και αδρανείς εγκαταστάσεις.
Αν όλα πάνε «σύμφωνα με το νέο πλάνο», οι πρώτοι κρατούμενοι δεν θα μεταφερθούν πριν από το 2031 – σχεδόν μια δεκαετία μετά την αρχική ημερομηνία ολοκλήρωσης.
Ένα έργο προβλημάτων από την πρώτη μέρα
Το οικόπεδο στο οποίο χτίζεται η φυλακή ήταν εξαρχής αμφιλεγόμενο. Πρόκειται για πρώην χώρο της Reichsbahn, με τοξική ρύπανση στο υπέδαφος (μεταξύ άλλων, μόλυβδος και αρσενικό).
Η απορρύπανση κόστισε ακριβά και αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο πλήγμα στο έργο.
Ακολούθησε αδυναμία εύρεσης γενικού εργολάβου λόγω κόστους, με αποτέλεσμα το έργο να «σπάσει» σε μικρότερες αναθέσεις – γεγονός που ενίσχυσε το χάος στον συντονισμό.
Από εκεί και πέρα, η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη: αλυσίδα κακοτεχνιών, χρονοδιαγράμματα που καταρρέουν, προϋπολογισμοί που εκτινάσσονται και εμπλοκή δικαστηρίων.
Αν και σχεδιάστηκε για να λύσει χρόνιες ανάγκες σε σωφρονιστικές δομές, η φυλακή της Zwickau-Marienthal έχει εξελιχθεί σε ένα σύμβολο αναποτελεσματικότητας και υπερκοστολόγησης.
Μέχρι να ανοίξουν οι πόρτες της, οι φορολογούμενοι θα συνεχίσουν να πληρώνουν – χωρίς να υπάρχει καμία εγγύηση ότι δεν θα εμφανιστούν νέα προβλήματα στην πορεία.
