Η 9η Νοεμβρίου αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη ημερομηνία στη σύγχρονη γερμανική ιστορία. Μια μέρα που ενώνει τραγικά γεγονότα και στιγμές ελπίδας: την Ανακήρυξη της Δημοκρατίας το 1918, τη Νύχτα των Κρυστάλλων το 1938 και την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989.
Κάθε χρόνο η Γερμανία τιμά την ημέρα με πλήθος εκδηλώσεων μνήμης και περισυλλογής.
Ομοσπονδιακό μήνυμα από τον Πρόεδρο Steinmeier
Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας, Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ, φιλοξενεί φέτος στο Schloss Bellevue επίσημη τελετή μνήμης.
Στην ομιλία του αναμένεται να αναφερθεί στους κινδύνους που αντιμετωπίζει σήμερα η δημοκρατία, αλλά και στη σημασία της συλλογικής μνήμης.
Το Ομοσπονδιακό Προεδρικό Γραφείο τόνισε πως η ημερομηνία αυτή «αντικατοπτρίζει τόσο την επιθυμία για ελευθερία και δημοκρατία όσο και τη φρίκη της βίας, του αντισημιτισμού και της απανθρωπιάς».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι ηθοποιοί Jens Harzer και Marina Galic θα διαβάσουν ιστορικά κείμενα από τις κρίσιμες περιόδους του 20ού αιώνα.
55.696 ονόματα θυμάτων του Ολοκαυτώματος
Στο Εβραϊκό Κοινοτικό Κέντρο του Βερολίνου, εθελοντές θα διαβάσουν τα ονόματα 55.696 Εβραίων που δολοφονήθηκαν στην πρωτεύουσα κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.
Το Διεθνές Ίδρυμα Άουσβιτς κάλεσε τους πολίτες σε αλληλεγγύη με τους επιζώντες της Σοά.
Ο αντιπρόεδρος του Ιδρύματος, Κρίστοφ Χόιμπνερ, τόνισε πως η 9η Νοεμβρίου είναι «μέρα μνήμης αλλά και υπεράσπισης της δημοκρατίας απέναντι στις επιθέσεις των ακροδεξιών και των λαϊκιστών».
Η «Νύχτα των Κρυστάλλων» – η απαρχή της φρίκης
Τη νύχτα από τις 9 προς 10 Νοεμβρίου 1938, το ναζιστικό καθεστώς εξαπέλυσε μια οργανωμένη επίθεση κατά του εβραϊκού πληθυσμού:
συναγωγές και καταστήματα πυρπολήθηκαν, τάφοι βεβηλώθηκαν, δεκάδες άνθρωποι δολοφονήθηκαν και χιλιάδες οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η αφορμή ήταν η δολοφονία του Γερμανού διπλωμάτη Έρνστ φον Ρατ στο Παρίσι από τον 17χρονο Εβραίο Χέρσελ Γκρίνσπαν, ο οποίος διαμαρτυρόταν για τις μαζικές απελάσεις των γονιών του.
Ο υπουργός προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς αξιοποίησε το περιστατικό για να εξαπολύσει ένα κύμα αντισημιτικής βίας σε ολόκληρη τη χώρα – γεγονός που σηματοδότησε τη μετάβαση από τον αποκλεισμό στη συστηματική εξόντωση των Εβραίων.
Οι μαρτυρίες των επιζώντων
Η Εύα Ούμλαουφ, πρόεδρος του Διεθνούς Επιζώντων του Άουσβιτς και η ίδια επιζήσασα του στρατοπέδου, μίλησε συγκινητικά για τη σημασία της ημέρας: «Αυτή η μέρα με φέρνει ξανά κοντά στις φλόγες που τύλιξαν τα εβραϊκά σπίτια και τις ψυχές μας εκείνη τη νύχτα. Και σήμερα, όταν βλέπω τον αντισημιτισμό να επιστρέφει, με κυριεύει φόβος».
Ταυτόχρονα, δήλωσε ευγνώμων που ζει πλέον σε ένα ενωμένο, δημοκρατικό και ειρηνικό κράτος, τονίζοντας πως η ιστορία παραμένει προειδοποίηση για κάθε νέα γενιά.
Από το Τείχος στο φως
Παράλληλα, η Γερμανία θυμάται σήμερα και τη Μέρα της Ελευθερίας, την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989.
Ο υπουργός Πολιτισμού, Βόλφραμ Βάιμερ, εξήρε το θάρρος των πολιτών της πρώην Ανατολικής Γερμανίας: «Η πτώση του Τείχους δεν ήταν δώρο της τύχης, αλλά αποτέλεσμα του αγώνα χιλιάδων ανθρώπων για ελευθερία και ανθρώπινα δικαιώματα».
Ο Βάιμερ υπενθύμισε ότι η ειρηνική επανάσταση του 1989 ήταν μοναδική στην παγκόσμια ιστορία – «μια επανάσταση χωρίς βία, με προσευχές, κεριά και θάρρος».
Το Μουσείο Mödlareuth – σύμβολο ενότητας
Στο Deutsch-Deutsches Museum Mödlareuth, γνωστό και ως «Little Berlin», εγκαινιάζεται νέα μόνιμη έκθεση για την ιστορία της γερμανικής διαίρεσης.
Το χωριό, που κάποτε βρισκόταν ακριβώς πάνω στα σύνορα μεταξύ Δυτικής Γερμανίας και DDR, χωρίστηκε με τείχος ύψους 3,30 μέτρων – ένα οδυνηρό σύμβολο που σήμερα λειτουργεί ως μάθημα για την αξία της ελευθερίας.
Ο Βάιμερ επισήμανε: «Σε εποχές που νέοι τοίχοι υψώνονται – όχι από τσιμέντο, αλλά μέσα στις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων – το Mödlareuth μάς θυμίζει πως η ελευθερία είναι πάντα ισχυρότερη από κάθε εμπόδιο».
