Η Γερμανία προχωρά σε μία από τις σημαντικότερες δεσμεύσεις της τελευταίας δεκαετίας στον παγκόσμιο αγώνα για την προστασία των τροπικών δασών.
Στη διάσκεψη COP30 στο Belém της Βραζιλίας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα συνεισφέρει συνολικά μία δισεκατομμύριο ευρώ σε διάστημα δέκα ετών στον νέο διεθνή Tropenwaldfonds – ένα φιλόδοξο χρηματοδοτικό εργαλείο που συνδέει άμεσα την οικονομική ενίσχυση με την πραγματική διατήρηση των δασικών εκτάσεων.
Το ταμείο, με την ονομασία Tropical Forest Forever Facility (TFFF), αποτελεί πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Luiz Inácio Lula da Silva και έχει σχεδιαστεί ώστε να λειτουργεί με έναν καινοτόμο μηχανισμό: τα κράτη που προστατεύουν τα τροπικά δάση θα ανταμείβονται, ενώ όσα επιτρέπουν ή αδυνατούν να αποτρέψουν την αποψίλωση θα καταβάλλουν χρηματικές ποινές.
Η παρακολούθηση γίνεται μέσω δορυφορικών δεδομένων, καθιστώντας τη διαδικασία πιο διαφανή και δύσκολα αμφισβητήσιμη.
Η γερμανική συμβολή και η πολιτική της σημασία
Η δέσμευση της Γερμανίας έγινε από τον υπουργό Περιβάλλοντος Carsten Schneider και την υπουργό Ανάπτυξης Reem Alabali Radovan.
Η ανακοίνωση έλυσε το προηγούμενο επικοινωνιακό αδιέξοδο, καθώς ο καγκελάριος Friedrich Merz είχε νωρίτερα αναφερθεί απλώς σε μια «σημαντική συνεισφορά», χωρίς να δώσει ποσό – γεγονός που είχε προκαλέσει απογοήτευση σε περιβαλλοντικές οργανώσεις και αντιπροσωπείες στο COP30.
Η τελική ανακοίνωση, ωστόσο, έγινε δεκτή θετικά. Η υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας, Marina Silva, χαρακτήρισε τη γερμανική προσφορά ένδειξη εμπιστοσύνης σε ένα «άριστα σχεδιασμένο και δομημένο εργαλείο».
Από την πλευρά της κοινωνίας των πολιτών, η Greenpeace χαιρέτισε επίσης την εξέλιξη, ζητώντας όμως αυστηρές προϋποθέσεις ώστε τα έσοδα του ταμείου να προέρχονται αποκλειστικά από βιώσιμες επενδύσεις.
Πώς λειτουργεί το νέο ταμείο
Η βραζιλιάνικη κυβέρνηση φιλοδοξεί να συγκεντρώσει αρχικά 25 δισ. δολάρια μέσω κρατικών εισφορών, ενώ στη συνέχεια να αντλήσει επιπλέον 100 δισ. δολάρια από τον ιδιωτικό τομέα.
Όταν το TFFF φτάσει στο πλήρες επιχειρησιακό του μέγεθος – στόχος περίπου 125 δισ. δολάρια – αναμένεται να μπορεί να αποδίδει έως και 4 δισ. δολάρια τον χρόνο σε χώρες που επιτυγχάνουν μετρήσιμη μείωση αποψίλωσης.
Οι πρώτες χώρες που συμμετέχουν ως ιδρυτικά μέλη είναι σημαντικοί δασικοί παίκτες: Βραζιλία, Κολομβία, Γκάνα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Ινδονησία και Μαλαισία.
Η εμπλοκή της Ινδονησίας και της Μαλαισίας έχει ξεχωριστή σημασία, καθώς πρόκειται για χώρες με μεγάλα, αλλά ιδιαίτερα πιεσμένα οικοσυστήματα.
Σημαντικό ρόλο θα παίξει και η Παγκόσμια Τράπεζα, που αναλαμβάνει προσωρινά ρόλο διαχειριστή και θα μεταφέρει τα κεφάλαια στις δικαιούχες χώρες σύμφωνα με τις αποφάσεις του 18μελούς εκτελεστικού συμβουλίου του ταμείου.
Διεθνείς δεσμεύσεις και χρηματορροές
Η Νορβηγία ανακοίνωσε ήδη ότι θα διαθέσει 3 δισ. δολάρια μέσα σε δέκα χρόνια, ενώ η Βραζιλία και η Ινδονησία θα εισφέρουν από 1 δισ. δολάρια η καθεμία.
Συνολικά, περίπου 70 αναπτυσσόμενες χώρες δυνητικά μπορούν να επωφεληθούν από τα προγράμματα του ταμείου, κάτι που μπορεί να μεταμορφώσει τα χρηματοδοτικά εργαλεία για την παγκόσμια δασική προστασία.
Το μήνυμα της Γερμανίας
Η δέσμευση του ενός δισεκατομμυρίου δεν αποτελεί απλώς χρηματοδοτικό βήμα, αλλά σαφή πολιτική τοποθέτηση: η Γερμανία επιδιώκει να εμφανιστεί ως σταθερός εταίρος στις διεθνείς κλιματικές πρωτοβουλίες, προσφέροντας ένα σήμα εμπιστοσύνης σε μια φιλόδοξη, αλλά ακόμη νεαρή δομή χρηματοδότησης.
Το Βερολίνο τονίζει ότι η προστασία των τροπικών δασών είναι «ζήτημα διεθνούς σταθερότητας», καθώς επηρεάζει την κλιματική ισορροπία ολόκληρου του πλανήτη.
