Η εισαγωγή της λεγόμενης Bezahlkarte, μιας ειδικής κάρτας πληρωμών για αιτούντες άσυλο, έχει οδηγήσει σε εντυπωσιακή αύξηση των οικειοθελών επιστροφών προσφύγων από τη Βαυαρία.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο του 2024 καταγράφηκαν 7.778 επιστροφές, σημειώνοντας άνοδο κατά σχεδόν 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το προηγούμενο έτος (5.984 επιστροφές).
Τι είναι η Bezahlkarte και πώς επηρεάζει τους πρόσφυγες
Η Bezahlkarte, η οποία μοιάζει με μία απλή χρεωστική ή πιστωτική κάρτα, εφαρμόστηκε πλήρως στη Βαυαρία από τα τέλη Ιουνίου 2024 και μέχρι τον Μάρτιο του 2025 είχαν ήδη εκδοθεί περισσότερες από 70.000 τέτοιες κάρτες.
Η βασική φιλοσοφία πίσω από το μέτρο είναι η παροχή κοινωνικών βοηθημάτων σε είδος ή μέσω ελεγχόμενων ψηφιακών συναλλαγών αντί για μετρητά.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Βαυαρίας και την CSU, ο περιορισμός της διαθεσιμότητας μετρητών αποτρέπει την αποστολή χρημάτων στο εξωτερικό, είτε για την υποστήριξη οικογενειών είτε – όπως υποστηρίζουν – για την πληρωμή διακινητών.
Η Bezahlkarte σχεδιάστηκε επίσης για να αφαιρέσει, όπως δηλώνουν οι υποστηρικτές της, τα «κίνητρα» (τους λεγόμενους Pull-Faktoren) που ενθαρρύνουν μετανάστες να επιλέγουν τη Γερμανία ως χώρα προορισμού.
Αντιδράσεις και κατηγορίες για κοινωνικό αποκλεισμό
Παρά την προφανή αύξηση των επιστροφών, η Bezahlkarte έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από ανθρωπιστικούς φορείς και οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων των προσφύγων.
Ο Βαυαρικός Προσφυγικός Σύλλογος χαρακτηρίζει την κάρτα ως «κάρτα διακρίσεων», κάνοντας λόγο για ένα μέτρο που προωθεί την περιθωριοποίηση των προσφύγων και καθιστά δυσκολότερη την καθημερινότητά τους.
Όπως επισημαίνουν, το όριο των 50 ευρώ μετρητών μηνιαίως δεν επαρκεί για βασικές ανάγκες και περιορίζει τη δυνατότητα συμμετοχής σε δραστηριότητες της τοπικής κοινωνίας, όπως αγορές σε λαϊκές αγορές, παζάρια και μέσω μικρών αγγελιών.
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις κατηγορούν την κυβέρνηση ότι χρησιμοποιεί αβάσιμα επιχειρήματα για να δικαιολογήσει το μέτρο, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι πρόσφυγες χρηματοδοτούν εκτεταμένα κυκλώματα διακινητών μέσω κοινωνικών παροχών.
Ποια είναι η επόμενη μέρα για την Bezahlkarte;
Παρά την κριτική, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σχεδιάζει την επέκταση του συστήματος της Bezahlkarte σε ολόκληρη τη Γερμανία.
Ωστόσο, η υλοποίηση του μέτρου σε πανεθνικό επίπεδο παραμένει αβέβαιη, καθώς πολλές ομόσπονδες κυβερνήσεις εκφράζουν ενστάσεις σχετικά με την κοινωνική διάσταση και τις επιπτώσεις στην ενσωμάτωση των προσφύγων.
Ενώ οι πολιτικές πιέσεις αυξάνονται, η συζήτηση για την Bezahlkarte παραμένει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα στη Γερμανία, με έντονο αντίκτυπο τόσο στις ζωές των αιτούντων άσυλο όσο και στην κοινωνική συνοχή.
