Μια απόφαση με έντονες νομικές, ηθικές και ιατρικές προεκτάσεις εκδόθηκε από το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο στη Γερμανία. Η Karlsruhe έκρινε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις του 2022 για την Triage — δηλαδή για τον τρόπο με τον οποίο αποφασίζεται η προτεραιοποίηση της φροντίδας ασθενών όταν οι πόροι στις ΜΕΘ δεν επαρκούν.
Η προσφυγή έγινε από εντατικολόγους και γιατρούς επειγόντων περιστατικών, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η νομοθεσία που θεσπίστηκε στην πανδημία παρεμβαίνει άδικα και επικίνδυνα στην επαγγελματική τους ελευθερία και στον τρόπο που καλούνται να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις ζωής και θανάτου.
Τι ακριβώς ακυρώθηκε και γιατί
Ο νόμος του 2022 όριζε ότι η επιλογή ασθενών πρέπει να γίνεται με βάση την τρέχουσα και άμεση πιθανότητα επιβίωσης, αποκλείοντας ρητά κριτήρια όπως:
- προσδόκιμο ζωής
- βαθμός ευπάθειας ή αναπηρίας
- μακροπρόθεσμη κατάσταση υγείας
Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε πως έτσι επιβλήθηκαν στα μέλη του ιατρικού προσωπικού υπερβολικά στενά κριτήρια, που περιορίζουν την επαγγελματική τους κρίση — και άρα παραβιάζουν το θεμελιώδες δικαίωμά τους στη Berufsfreiheit.
Η απόφαση ανοίγει την πόρτα για μια νέα, περισσότερο ισορροπημένη νομοθέτηση.
Το σημείο-κλειδί: η απαγόρευση της “ex-post” Triage
Ένα από τα στοιχεία που προκάλεσαν τη μεγαλύτερη αντιπαράθεση ήταν η απαγόρευση της λεγόμενης «μεταγενέστερης» Triage (ex post): να διακοπεί δηλαδή η θεραπεία ενός ασθενούς με χαμηλότερη πρόγνωση, ώστε να διασωθεί κάποιος με καλύτερες πιθανότητες.
Η Marburger Bund και άλλες ιατρικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι:
- οι γιατροί οφείλουν να έχουν τη δυνατότητα να σώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους
- η απόλυτη απαγόρευση μπορεί να οδηγήσει σε ηθικά αδιέξοδα σε ώρες κρίσης
Η Karlsruhe φαίνεται να συμμερίζεται τις ανησυχίες αυτές και ζητά από τον νομοθέτη να αναμορφώσει άμεσα το πλαίσιο.
Πολύ πέρα από την πανδημία
Η Triage αποτελεί ένα εργαλείο που δεν αφορά μόνο υγειονομικές κρίσεις όπως η Covid-19· χρησιμοποιείται σε:
- μαζικά ατυχήματα
- φυσικές καταστροφές
- τρομοκρατικές επιθέσεις
- καταστάσεις ξαφνικής ανεπάρκειας ιατρικών πόρων
Η απόφαση σηματοδοτεί την ανάγκη μιας πιο ρεαλιστικής και ηθικά τεκμηριωμένης στρατηγικής για μελλοντικές κρίσεις.
Η μπάλα πλέον περνά στην πολιτική ηγεσία: καλείται να βρει μία λύση που σέβεται τις αξίες της ιατρικής δεοντολογίας και τα θεμελιώδη δικαιώματα, χωρίς να αφήνει τα νοσοκομεία απροστάτευτα μπροστά σε ακραίες καταστάσεις.
