Το γερμανικό κράτος δαπανά όλο και μεγαλύτερα ποσά για το Bürgergeld, κυρίως λόγω της κάλυψης των εξόδων στέγασης από τα Jobcenter…
Σύμφωνα με τον ειδικό στην αγορά εργασίας Holger Schäfer (Institut der Deutschen Wirtschaft), το υφιστάμενο σύστημα όχι μόνο στοιχίζει ακριβά στους φορολογούμενους, αλλά συχνά λειτουργεί αποτρεπτικά για όσους θέλουν να επιστρέψουν στην εργασία.
Όπως εξηγεί, «όποιος εργάζεται έχει μεν περισσότερα χρήματα από εκείνον που δεν εργάζεται, όμως τα επιδόματα που κόβονται μόλις βρει κάποιος δουλειά είναι τόσο σημαντικά, που η διαφορά στο καθαρό εισόδημα τελικά είναι μικρή». Αυτό, κατά τον Schäfer, περιορίζει το κίνητρο για εργασία.
Η αμφιλεγόμενη ρύθμιση – πώς το Bürgergeld καλύπτει υπέρογκα ενοίκια
Ένα από τα πιο έντονα σημεία κριτικής στο Bürgergeld αφορά το πώς το Jobcenter καλύπτει τα έξοδα διαμονής.
Τον πρώτο χρόνο λήψης του επιδόματος, δεν τίθεται περιορισμός στην «αντικειμενικότητα» του ενοικίου: όποιο κι αν είναι το ύψος της δαπάνης, το κράτος το πληρώνει.
Ο Schäfer σημειώνει ότι, θεωρητικά, το Jobcenter θα μπορούσε να καλύψει ακόμα και τα ενοίκια για βίλες σε ακριβές περιοχές – για παράδειγμα στη λίμνη Starnberg.
Αυτό δημιουργεί αίσθημα αδικίας: κάποιος που λαμβάνει επίδομα μπορεί να κατοικεί σε καλύτερο σπίτι από έναν εργαζόμενο που πληρώνει φόρους για να στηρίξει το σύστημα.
Υπάρχει λύση; Προτάσεις και πολιτική αντιπαράθεση
Ο Schäfer θεωρεί απαραίτητη τη μεταρρύθμιση του συστήματος. Εκτός από το θέμα της εργασιακής κινητροδότησης, δέχεται ότι το σκανδαλώδες κενό για το πρώτο έτος στο Bürgergeld πρέπει να κλείσει.
Ομοίως, ο καγκελάριος Friedrich Merz έχει εκφράσει δημόσια την πρόθεσή του για αυστηρότερο έλεγχο των ενοικίων και των μεγεθών διαμερισμάτων των δικαιούχων Bürgergeld.
Προτείνει ανώτατα όρια ενοικίου και αυξημένους ελέγχους. Αντιδράσεις υπάρχουν, κυρίως από κοινωνικούς φορείς και την SPD, που θεωρούν τα μέτρα υπερβολικά και άδικα.
Ποια είναι η ισχύουσα νομοθεσία για τα έξοδα στέγασης;
Το Bürgergeld βασίζεται στο § 22 Abs. 1 του SGB II, όπου προβλέπεται ότι «τα έξοδα για στέγαση και θέρμανση καλύπτονται στο πραγματικό τους ύψος, εφόσον είναι εύλογα».
Για το πρώτο έτος υπάρχει «περίοδος χάριτος», όπου το Jobcenter αναγνωρίζει όλα τα έξοδα, ανεξαρτήτως ποσού ή μεγέθους ακινήτου.
Μετά το πρώτο έτος, το τι θεωρείται «εύλογο» εξαρτάται από ειδικά κριτήρια για κάθε περιοχή και από τον αριθμό ατόμων στο νοικοκυριό.
Ποια είναι η προοπτική;
Αν και βραχυπρόθεσμα δεν αναμένονται μεγάλες περικοπές στο Bürgergeld, ο Schäfer προβλέπει ότι οι δαπάνες θα παραμείνουν υψηλές, καθώς ο αριθμός των δικαιούχων μειώνεται μόνο οριακά.
Οι διαφωνίες συνεχίζονται, αλλά η ανάγκη για αλλαγή στη διαχείριση των εξόδων στέγασης φαίνεται πλέον επιτακτική για τη διασφάλιση της κοινωνικής ισορροπίας.
