Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για την ένταξη της Βουλγαρίας στη ζώνη του ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2026, καθιστώντας την το 21ο μέλος της νομισματικής ένωσης.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Βουλγαρία πληροί τα απαραίτητα κριτήρια για τη μετάβαση στο ευρώ, αντικαθιστώντας το ντόπιο νόμισμα Λεβ (Λιοντάρι).
Η απόφαση αυτή αποτελεί ορόσημο για τη χώρα, η οποία είναι μέλος της ΕΕ από το 2007.
Η σημασία του ευρώ για τη βουλγαρική οικονομία
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, χαρακτήρισε το ευρώ «απτό σύμβολο της ευρωπαϊκής ενότητας και δύναμης», εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η βουλγαρική οικονομία θα ωφεληθεί σημαντικά από την ένταξη: περισσότερες επενδύσεις, αύξηση των εμπορικών συναλλαγών, καλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια και νέες θέσεις εργασίας.
Παράλληλα, οι πολίτες και οι τουρίστες θα μπορούν να ταξιδεύουν και να συναλλάσσονται χωρίς συναλλαγματικούς περιορισμούς και έξοδα μετατροπής νομίσματος.
Καθυστερήσεις λόγω πληθωρισμού
Αν και η αρχική πρόβλεψη ήταν η ένταξη να γίνει το 2024, ο υψηλός πληθωρισμός (9,5%) καθυστέρησε την έναρξη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε ότι το κριτήριο της σταθερότητας των τιμών δεν είχε εκπληρωθεί τότε.
Σήμερα, ωστόσο, τόσο η Επιτροπή όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) συμφωνούν ότι η χώρα είναι πλέον έτοιμη για το βήμα αυτό.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ, Philip R. Lane, η Βουλγαρία πληροί πλέον τα οικονομικά κριτήρια και έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο.
Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς, η βελτίωση της Δικαιοσύνης και η αναβάθμιση της εκπαίδευσης και των υποδομών.
Οι προϋποθέσεις για την ένταξη στο ευρώ
Για να ενταχθεί μια χώρα στο ευρώ, πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια: σταθερός πληθωρισμός, ισχυρά δημόσια οικονομικά, σταθερή ισοτιμία και χαμηλό δημόσιο χρέος.
Τα κριτήρια αυτά παρακολουθούνται από την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την τελική απόφαση λαμβάνει το Συμβούλιο της ΕΕ, αφού λάβει υπόψη και τις γνωμοδοτήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Έντονες αντιδράσεις στη Βουλγαρία
Παρά την ευρωπαϊκή έγκριση, στη Βουλγαρία οι αντιδράσεις είναι έντονες.
Τον τελευταίο καιρό έχουν σημειωθεί διαδηλώσεις από φιλορώσους και εθνικιστές που αντιτίθενται στην κατάργηση του Λεβ, φοβούμενοι αύξηση των τιμών και περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας.
Πρόσφατα, μέλη του κόμματος Βασράσντανε (Wiedergeburt) έκαψαν σύμβολα της ΕΕ και πέταξαν κόκκινη μπογιά στην πρόσοψη της αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Σόφια.
Ο ηγέτης του κόμματος, Kostadin Kostadinow, ζήτησε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη διατήρηση του Λεβ.
Αν και συγκεντρώθηκαν πάνω από 600.000 υπογραφές, το Κοινοβούλιο της Βουλγαρίας αρνήθηκε δύο φορές να προκηρύξει δημοψήφισμα – το 2023 και τον Μάιο του 2025.
Οι Βούλγαροι διχασμένοι
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η κοινή γνώμη στη Βουλγαρία παραμένει διχασμένη. Έρευνα του ινστιτούτου Mjara τον Μάιο έδειξε ότι 54,9% των πολιτών αντιτίθενται στην ένταξη, ενώ 34,4% τη στηρίζουν.
Άλλη έρευνα του Gallup International Balkan κατέγραψε 33,4% που βλέπουν «μάλλον οφέλη» από το ευρώ, ενώ 32,9% εκτιμούν ότι θα υπάρξουν «μάλλον ζημίες».
Το 22,6% δήλωσε ότι δεν περιμένει ούτε οφέλη ούτε ζημίες.
