Σε μια ιστορικής σημασίας κίνηση, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος της Γερμανίας (BfV) ανακοίνωσε επισήμως ότι η “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD) κατατάσσεται πλέον στην κατηγορία των τεκμηριωμένων ακροδεξιών οργανώσεων.

Η ανακοίνωση ήρθε μετά από τριετή διαδικασία ελέγχου και ανάλυσης, με βάση ένα εμπεριστατωμένο γνωμοδοτικό πόρισμα που τεκμηριώνει ότι η AfD αποτελεί απειλή για τη δημοκρατική συνταγματική τάξη.

Όπως δήλωσαν οι αντιπρόεδροι της Υπηρεσίας, Sinan Selen και Silke Willems, η απόφαση βασίζεται στην «πεποίθηση ότι η AfD συνιστά μια σαφώς προσδιορισμένη ακροδεξιά απειλή». Το κόμμα υιοθετεί ένα εθνοκεντρικό μοντέλο του λαού, το οποίο, κατά την BfV, προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ολόκληρων πληθυσμιακών ομάδων και αποτελεί τη βάση για συστηματικό κοινωνικό αποκλεισμό.

Από τον χαρακτηρισμό ως “υπόνοια” στην επίσημη σφραγίδα «εξτρεμισμού»

Η σημερινή απόφαση έρχεται ως συνέχεια προηγούμενων νομικών κρίσεων. Το Διοικητικό Δικαστήριο της Κολωνίας είχε από τον Μάρτιο του 2022 χαρακτηρίσει την AfD ως «υπό παρακολούθηση υπόνοια εξτρεμισμού», κάτι που επιβεβαιώθηκε από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας τον Μάιο του 2024.

Η νέα κατάταξη στηρίζεται σε σειρά στοιχείων που αποδεικνύουν, σύμφωνα με την BfV, ότι η δράση του κόμματος έχει σαφώς εξτρεμιστικά χαρακτηριστικά και στοχεύει στη διάβρωση του δημοκρατικού πλαισίου.

Στο στόχαστρο το εθνοκεντρικό μοντέλο της AfD

Η BfV επικεντρώνεται ιδιαίτερα στην ιδεολογική προσέγγιση της AfD σχετικά με το ποιος ανήκει στο “γερμανικό έθνος”. Το κόμμα υιοθετεί, όπως τονίζεται, ένα εθνοτικά ορισμένο μοντέλο του λαού, το οποίο αποκλείει συστηματικά ανθρώπους με μεταναστευτικό υπόβαθρο, ειδικά όσους προέρχονται από μουσουλμανικές χώρες, στερώντας τους τη δυνατότητα πλήρους κοινωνικής συμμετοχής.

Το πόρισμα αναφέρει επίσης την κατ’ επανάληψη υποκίνηση προκαταλήψεων από στελέχη του κόμματος, με χαρακτηρισμούς όπως “μεταναστάτες με μαχαίρια” ή γενικεύσεις που συνδέουν ορισμένες πολιτισμικές ομάδες με εγκληματικότητα και βία.

Αξιολόγηση ολόκληρης της κομματικής δομής – και της “Jungen Alternative”

Η απόφαση αφορά το σύνολο της ομοσπονδιακής κομματικής δομής, συμπεριλαμβανομένων των δηλώσεων ηγετικών στελεχών, των εκστρατειών σε ομοσπονδιακές και πολιτειακές εκλογές και της στενής σχέσης με τη νεολαία του κόμματος “Junge Alternative”, η οποία είχε ήδη χαρακτηριστεί ως ακροδεξιά.

Η BfV εξετάζει το σύνολο των δημόσιων τοποθετήσεων και των πολιτικών πρακτικών της AfD, αποδίδοντας στην οργάνωση δομημένο και διαρκές εξτρεμιστικό χαρακτήρα.

Νέα εργαλεία παρακολούθησης στα χέρια των αρχών

Με την επίσημη κατάταξη ως εξτρεμιστική οργάνωση, η BfV μπορεί πλέον να εφαρμόζει πιο διευρυμένα μέτρα παρακολούθησης. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Χρήση πληροφοριοδοτών (V-Leute) που έχουν πρόσβαση στο εσωτερικό του κόμματος
• Ηχητικές και οπτικές καταγραφές, παρακολουθήσεις και εσωτερική διείσδυση
• Άρση του υψηλού ορίου που απαιτείται σε περιπτώσεις απλής υπόνοιας

Όλα τα μέτρα, ωστόσο, θα πρέπει να πληρούν τον κανόνα της αναλογικότητας, όπως ορίζεται από τη γερμανική νομοθεσία.

Μπορεί η AfD να απαγορευτεί;

Η παρακολούθηση από την BfV δεν ισοδυναμεί αυτόματα με απαγόρευση του κόμματος. Μόνο το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο μπορεί να λάβει τέτοια απόφαση, έπειτα από πρόταση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, της Bundestag ή του Bundesrat.

Ωστόσο, η νέα νομική αξιολόγηση της BfV ενδέχεται να ενθαρρύνει κάποιο από αυτά τα θεσμικά όργανα να καταθέσει επίσημη πρόταση απαγόρευσης. Η απόφαση ανοίγει πλέον ένα σημαντικό πολιτικό και νομικό κεφάλαιο για το μέλλον της AfD στη Γερμανία.