Μια νέα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη – και όχι άδικα. Σύμφωνα με το σχέδιο κανονισμού που φέρει τον τίτλο «Πρόληψη και καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών», η Ε.Ε. θέλει να υποχρεώσει τις πλατφόρμες επικοινωνίας – όπως το WhatsApp, το Signal ή το Messenger – να ελέγχουν τα μηνύματα των χρηστών πριν αυτά αποσταλούν, προκειμένου να εντοπίζονται παράνομες εικόνες και βίντεο.
Η πρόταση, που αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία στον Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έχει διχάσει πολιτικούς, ειδικούς και οργανώσεις δικαιωμάτων, ενώ αρκετοί τη χαρακτηρίζουν ήδη ως την αρχή μιας νέας ψηφιακής επιτήρησης τύπου “Stasi 2.0”.
Τι προβλέπει το σχέδιο της Κομισιόν
Σύμφωνα με το προσχέδιο, οι εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων (π.χ. Meta, Signal, Telegram) θα υποχρεωθούν να σκανάρουν φωτογραφίες, βίντεο και άλλα αρχεία πριν αυτά κρυπτογραφηθούν και αποσταλούν.
Εφόσον εντοπιστούν ύποπτα δεδομένα που ενδέχεται να σχετίζονται με παιδική κακοποίηση, θα αποστέλλονται αυτόματα στις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές για έλεγχο.
Προς το παρόν, απλά κείμενα και φωνητικά μηνύματα εξαιρούνται από τον έλεγχο — ωστόσο, όπως επισημαίνουν αναλυτές, αυτό «μπορεί να αλλάξει στο μέλλον».
Ποιοι στηρίζουν την πρόταση
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τη Δανία, ενώ υποστηρίζεται και από αρκετά άλλα κράτη-μέλη που θεωρούν πως η ρύθμιση αποτελεί ένα απαραίτητο εργαλείο για την προστασία ανηλίκων στο διαδίκτυο.
Ποιοι αντιδρούν – “Τέλος της ιδιωτικότητας”
Από την άλλη πλευρά, πλήθος ειδικών στην κυβερνοασφάλεια, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών προειδοποιούν πως η πρόταση ανοίγει επικίνδυνες πόρτες για γενικευμένη κρατική παρακολούθηση.
Ο Bernhard Rohleder, επικεφαλής του γερμανικού συνδέσμου πληροφορικής Bitkom, δηλώνει στη BILD: «Αντί για τυφλό σκανάρισμα δεδομένων, οι αστυνομικές αρχές χρειάζονται σύγχρονη τεχνολογία και εξειδικευμένο προσωπικό για να εντοπίζουν πραγματικούς δράστες.»
Ο Joachim Türk, αντιπρόεδρος του οργανισμού για την προστασία των παιδιών, προειδοποιεί: «Οι αρχές ήδη πνίγονται σε μια τεράστια ποσότητα δεδομένων που δεν μπορούν να αξιολογήσουν. Αντί να προσθέτουμε κι άλλα, θα έπρεπε να ενισχύουμε την έρευνα και την πρόληψη.»
Ακόμη πιο αιχμηρός, ο Rainer Wendt, πρόεδρος της Γερμανικής Ένωσης Αστυνομικών, δηλώνει: «Οι έλεγχοι των συνομιλιών – από όποιον κι αν γίνονται – σημαίνουν το τέλος της ιδιωτικότητας, της ελευθερίας του λόγου και της ίδιας της δημοκρατίας.»
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων (FDP), Moritz Körner, ο οποίος αποκαλεί το σχέδιο «Stasi 2.0» και τονίζει πως η Ε.Ε. «θάβει το ψηφιακό απόρρητο και το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή των πολιτών».
Ποια είναι η θέση της Γερμανίας
Η τύχη του κανονισμού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση της γερμανικής κυβέρνησης. Η κοινοβουλευτική ομάδα CDU/CSU ανακοίνωσε επίσημα ότι απορρίπτει τη “chatkontrolle”, γεγονός που θα μπορούσε να καθυστερήσει ή να ανατρέψει την ψήφιση.
Αντιδράσεις από τις ίδιες τις εταιρείες
Η επικεφαλής του Signal, Meredith Whittaker, δήλωσε ξεκάθαρα πως αν η Ε.Ε. απαιτήσει να σπάσει η κρυπτογράφηση των συνομιλιών, η εταιρεία θα αποχωρήσει από την ευρωπαϊκή αγορά: «Αν μας αναγκάσουν να υπονομεύσουμε την ασφάλεια των χρηστών μας ή να φύγουμε, θα φύγουμε.»
Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί έντονα στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών, καθώς οι πιέσεις για ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των παιδιών και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών αυξάνονται μέρα με τη μέρα.
