Αν μέχρι σήμερα θεωρούσατε αυτονόητο ότι μπορείτε να γείρετε λίγο το κάθισμά σας και να χαλαρώσετε στη διάρκεια της πτήσης, ετοιμαστείτε για μια νέα εποχή στις αερομεταφορές: η δυνατότητα να ρίξετε την πλάτη θα κοστίζει επιπλέον!
Η αρχή γίνεται από τον Καναδά, όπου η αεροπορική εταιρεία WestJet ανακοίνωσε ένα «νέο concept καμπίνας» που, στην πράξη, σημαίνει λιγότερη άνεση για τους περισσότερους και χρέωση για όσους τη θέλουν.
Η εταιρεία παρουσίασε ένα σύστημα καθισμάτων – Premium, Extended Comfort και Economy – με διαβαθμίσεις όχι μόνο στην τιμή αλλά και στην… ευκαμψία της πλάτης.
Η νέα «ιεραρχία» των καθισμάτων
Σύμφωνα με το νέο μοντέλο:
- Μπροστά υπάρχουν 12 Premium καθίσματα, με ανακλινόμενη πλάτη, ευρύτερο προσκέφαλο και εργονομικό κάθισμα. Αυτά φυσικά θα χρεώνονται ακριβότερα.
- Ακολουθούν 36 θέσεις Extended Comfort, με λίγο περισσότερο χώρο για τα πόδια, αλλά χωρίς δυνατότητα κλίσης.
- Και στο τέλος του αεροσκάφους, οι οικονομικές θέσεις, οι γνωστές Economy: χωρίς χώρο, χωρίς άνεση, χωρίς κλίση.
Η αντιπρόεδρος της εταιρείας, Σαμάνθα Τέιλορ, υποστήριξε ότι η νέα διαρρύθμιση δημιουργεί ένα «μοντέρνο περιβάλλον καμπίνας», με στόχο —όπως είπε— «να καλύψει κάθε ταξιδιωτικό προϋπολογισμό».
Στην πράξη όμως, για πολλούς επιβάτες αυτό σημαίνει το ακριβώς αντίθετο: λιγότερη άνεση στην ίδια ή και υψηλότερη τιμή.
Ένα «μοντέρνο ταξίδι» ή απλώς λιγότερος χώρος;
Η εταιρεία προβάλλει το νέο μοντέλο ως βελτίωση της εμπειρίας πτήσης. Όμως η πραγματικότητα φαίνεται πιο πεζή: λόγω της κατάργησης της δυνατότητας κλίσης στα πίσω καθίσματα, η WestJet κατάφερε να προσθέσει μια επιπλέον σειρά θέσεων στο αεροσκάφος – αυξάνοντας έτσι τα διαθέσιμα εισιτήρια και τα έσοδα.
«Οι επιβάτες μπορούν να επιλέξουν αν θέλουν περισσότερο χώρο ή χαμηλότερη τιμή», αναφέρει η εταιρεία. Στην ουσία όμως, όσο πιο πίσω κάθεσαι, τόσο πιο στενά τα πράγματα — κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Οι αντιδράσεις: «Πληρώνουμε για ό,τι είχαμε ήδη»
Η απόφαση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, ειδικά στη Βόρεια Αμερική, όπου οι επιβάτες ήδη πληρώνουν για βαλίτσες, γεύματα και επιλογή θέσης.
Ο John Gradek, καθηγητής αεροπορικής διοίκησης στο Πανεπιστήμιο McGill, σχολίασε δηκτικά στη New York Post: «Η φαντασία των αεροπορικών εταιρειών δεν έχει όρια. Καταφέρνουν να πείσουν τους επιβάτες ότι παίρνουν περισσότερα, ενώ στην πραγματικότητα πληρώνουν απλώς για όσα κάποτε ήταν αυτονόητα».
Πρόσθεσε μάλιστα: «Σήμερα, πληρώνεις περισσότερο όχι για πολυτέλεια, αλλά για να έχεις το ίδιο επίπεδο άνεσης που είχες πριν από δέκα χρόνια».
Ο «ιός» των χρεώσεων φτάνει και στην Ευρώπη
Η τάση αυτή δεν είναι εντελώς καινούρια. Στην Ευρώπη, πολλές εταιρείες χαμηλού κόστους, όπως η Ryanair, δεν διαθέτουν καθίσματα με ρυθμιζόμενη πλάτη ήδη εδώ και χρόνια.
Η διαφορά είναι ότι, προς το παρόν, δεν υπάρχει επιλογή επί πληρωμή για καθίσματα με κλίση — η άνεση απλώς… δεν προσφέρεται.
Όμως, με το παράδειγμα της WestJet, δεν αποκλείεται να δούμε σύντομα παρόμοιες «αναβαθμίσεις» και σε ευρωπαϊκούς αερομεταφορείς, ιδίως καθώς αυξάνεται ο ανταγωνισμός και οι εταιρείες αναζητούν κάθε δυνατή πηγή επιπλέον εσόδων.
Το τέλος του «άνετου ταξιδιού»
Αυτό που κάποτε θεωρούσαμε βασική παροχή στις αεροπορικές μετακινήσεις —λίγος προσωπικός χώρος, άνεση και δυνατότητα να χαλαρώσεις στο ταξίδι— μετατρέπεται σταδιακά σε προνόμιο για όσους πληρώνουν παραπάνω.
Η βιομηχανία των πτήσεων δείχνει ξεκάθαρα προς μια νέα κατεύθυνση: «modular comfort» – πληρώνεις ό,τι χρησιμοποιείς, απολαμβάνεις ό,τι αντέχει το πορτοφόλι σου.
Το ερώτημα που μένει είναι: μέχρι πού θα φτάσει αυτή η “δημιουργική τιμολογιακή φαντασία” των αεροπορικών εταιρειών;
