Ένα παράδοξο φαινόμενο αποκαλύπτει νέα έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας για την Αγορά Εργασίας και τα Επαγγέλματα (IAB).
Ενώ οι επιχειρήσεις στη Γερμανία ασφυκτιούν κάτω από τη γραφειοκρατική πίεση, η ίδια αυτή πίεση έχει δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα τελευταία τρία χρόνια οι γερμανικές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να προσλάβουν περίπου 325.000 επιπλέον εργαζομένους, αποκλειστικά για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις διοικητικές υποχρεώσεις, τους κανονισμούς και την τεκμηρίωση που απαιτεί η νομοθεσία.
Η γραφειοκρατία ως «κινητήρας απασχόλησης»
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι 14% των επιχειρήσεων θεωρούν το 2025 πως η γραφειοκρατική τους επιβάρυνση είναι «πολύ υψηλή» — όταν το 2022 το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 4%.
Από το 2022, μία στις δέκα επιχειρήσεις δήλωσε ότι προσέλαβε προσωπικό μόνο και μόνο για να καλύψει τις απαιτήσεις συμμόρφωσης με τους νόμους.
Ιδιαίτερα οι μεγάλες επιχειρήσεις (άνω των 250 εργαζομένων) και οι μεσαίες (50–249 εργαζόμενοι) εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αύξηση:
➡️ 30% αυτών δήλωσαν πως έχουν επεκτείνει το προσωπικό τους για καθαρά διοικητικούς λόγους.
➡️ Στις μικρότερες εταιρείες (10–49 άτομα), το ποσοστό ανέρχεται σε 16%, ενώ στις πολύ μικρές (κάτω των 10 εργαζομένων) περιορίζεται σε 7%.
Στους τομείς ενέργειας και δημόσιας διοίκησης, η αύξηση είναι εντυπωσιακή: 20% και 19% αντίστοιχα δηλώνουν ότι χρειάστηκε να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας για να αντέξουν τη γραφειοκρατία.
Όταν η χαρτούρα γίνεται βάρος στην παραγωγικότητα
Ο ερευνητής του IAB André Diegmann σημειώνει ότι 80% των επιχειρήσεων βλέπουν αύξηση του κόστους λειτουργίας λόγω της γραφειοκρατίας.
Το αποτέλεσμα:
- 55% δηλώνουν πτώση παραγωγικότητας,
- 19% αναφέρουν μείωση ανταγωνιστικότητας,
- και 16% βλέπουν τη γραφειοκρατία ως φραγμό στην καινοτομία.
Οι επιχειρήσεις αναφέρουν ως μεγαλύτερα «γραφειοκρατικά βαρίδια»:
- Τη Γενική Ρύθμιση Προστασίας Δεδομένων (DSGVO) – την αναφέρουν τα 2/3 των εταιρειών.
- Τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο (IT-Security) – 32%.
- Το Gesetz über die Sorgfaltspflicht in Lieferketten (νόμος για την ευθύνη εφοδιαστικής αλυσίδας) – 14%.
«Χρειάζεται ημερομηνία λήξης για τους νόμους»
Ο ερευνητής Alexander Kubis από το IAB προτείνει μια ριζοσπαστική αλλά λογική λύση: «Κάθε νέο νομοθέτημα θα πρέπει να ισχύει αρχικά προσωρινά, με προκαθορισμένο “Verfallsdatum” (ημερομηνία λήξης), ώστε να μπορεί να επανεξετάζεται η αποτελεσματικότητά του.»
Η ιδέα του, να συνδέεται κάθε νέα ρύθμιση με αναλυτική αξιολόγηση επιπτώσεων, θα μπορούσε —όπως υποστηρίζει— να μειώσει τον διοικητικό όγκο χωρίς να θίγει την ασφάλεια ή τη διαφάνεια.
Το «παράδοξο της Γερμανίας»: Περισσότερα έγγραφα, λιγότερη καινοτομία
Η έρευνα αποτυπώνει ένα γνώριμο αλλά ανησυχητικό φαινόμενο: Η Γερμανία παραμένει μια χώρα που παράγει δουλειές από τη γραφειοκρατία, αλλά χάνει έδαφος στην ευελιξία και στην καινοτομία.
Όπως σχολιάζουν οικονομικοί αναλυτές, η συνεχιζόμενη υπερρύθμιση δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: περισσότεροι νόμοι → περισσότερη γραφειοκρατία → περισσότερο προσωπικό για να τη διαχειριστεί → λιγότερος χρόνος για παραγωγή και εξέλιξη.
