Το παραδοσιακό «σφράγισμα» στα διαβατήρια των ταξιδιωτών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης ανήκει στο παρελθόν.
Από τις 12 Οκτωβρίου, η Ε.Ε. ξεκινά σταδιακά τη λειτουργία του νέου ψηφιακού συστήματος εισόδου και εξόδου (Entry/Exit System – EES), το οποίο αντικαθιστά τη χειροκίνητη διαδικασία ελέγχου με πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή στοιχείων.
Η αρχή γίνεται στη Γερμανία, όπου ο αερολιμένας του Ντίσελντορφ θα είναι ο πρώτος που θα εφαρμόσει το νέο σύστημα, όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ομοσπονδιακό υπουργείο Εσωτερικών.
Πώς θα λειτουργεί το EES
Το νέο σύστημα αφορά όλους τους πολίτες εκτός Ε.Ε., ανεξαρτήτως αν χρειάζονται ή όχι βίζα. Κατά την είσοδό τους σε κράτος μέλος του χώρου Σένγκεν, θα πρέπει να εγγραφούν ηλεκτρονικά σε ειδικά μηχανήματα ή στα γκισέ ελέγχου.
Η διαδικασία περιλαμβάνει:
- Καταχώρηση των στοιχείων του διαβατηρίου,
- Λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και φωτογραφίας προσώπου,
- Καταγραφή ημερομηνιών εισόδου και εξόδου από την Ε.Ε.
Σε αρκετά αεροδρόμια, μέρος των στοιχείων θα μπορεί να υποβάλλεται προκαταβολικά μέσω εφαρμογής ή αυτόματου σταθμού για να μειωθεί ο χρόνος αναμονής στα σύνορα.
Ποιοι εξαιρούνται
Οι νέοι κανόνες δεν επηρεάζουν τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε όσους διαθέτουν άδεια παραμονής ή οικογενειακούς δεσμούς με πολίτες κράτους μέλους. Για αυτούς, η είσοδος και έξοδος θα παραμένει όπως σήμερα.
Σταδιακή εφαρμογή σε όλη την Ευρώπη
Το σύστημα θα εφαρμοστεί σταδιακά μέσα σε έξι μήνες σε όλα τα 29 κράτη του χώρου Σένγκεν – δηλαδή στα 25 κράτη μέλη της Ε.Ε., καθώς και σε Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία.
Μετά το Ντίσελντορφ, σειρά θα έχουν τα αεροδρόμια Φρανκφούρτης και Μονάχου, ενώ στη συνέχεια θα προστεθούν όλα τα υπόλοιπα γερμανικά αεροδρόμια και οι θαλάσσιες πύλες εισόδου.
Η πλήρης λειτουργία σε όλη την Ευρώπη προγραμματίζεται για τις 10 Απριλίου 2026 — οπότε και η παραδοσιακή σφραγίδα στο διαβατήριο θα αποτελεί παρελθόν.
Γιατί εφαρμόζεται το νέο σύστημα
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στόχος είναι η ενίσχυση της ασφάλειας και η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης.
Η αποθήκευση βιομετρικών δεδομένων (όπως αποτυπωμάτων και φωτογραφιών) θα επιτρέψει:
- τον εντοπισμό πλαστών ταυτοτήτων,
- την παρακολούθηση της διάρκειας παραμονής μη Ευρωπαίων ταξιδιωτών,
- και την πρόληψη εγκληματικών δραστηριοτήτων στα σύνορα.
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης της Ε.Ε., Μάγκνους Μπρούννερ, χαρακτήρισε το EES ως «το ψηφιακό θεμέλιο της νέας ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής», υπογραμμίζοντας ότι το σύστημα εκσυγχρονίζει ριζικά τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων.
Τι θα ακολουθήσει – Το ETIAS από το 2026
Το EES αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα μιας ευρύτερης ψηφιακής μεταρρύθμισης. Από το τέλος του 2026, θα τεθεί σε ισχύ το ETIAS (European Travel Information and Authorisation System) — ένα ηλεκτρονικό σύστημα άδειας εισόδου για πολίτες περισσότερων από 50 χωρών, οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν χρειάζονταν βίζα.
Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ΗΠΑ, Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο, Βραζιλία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Νότια Κορέα.
Οι ταξιδιώτες θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση online και να πληρώνουν μικρό τέλος, ενώ οι αρχές θα μπορούν να απορρίπτουν αιτήσεις για λόγους ασφαλείας — ένα μοντέλο παρόμοιο με το αμερικανικό ESTA.
Τι σημαίνει πρακτικά για τους ταξιδιώτες
Στην πράξη, οι επιβάτες από χώρες εκτός Ε.Ε. θα πρέπει να υπολογίζουν λίγο περισσότερο χρόνο κατά την είσοδο στα αεροδρόμια, κυρίως κατά τη μεταβατική περίοδο.
Ωστόσο, μακροπρόθεσμα το EES αναμένεται να μειώσει τη γραφειοκρατία και να επιταχύνει τις διαδικασίες ελέγχου χάρη στα αυτόματα συστήματα και τα βιομετρικά δεδομένα.
