Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε οριστικά τη νέα οδηγία για τα διπλώματα οδήγησης, με στόχο περισσότερη ασφάλεια στους δρόμους και ενιαίο πλαίσιο κανόνων σε όλα τα κράτη-μέλη.
Οι αλλαγές αφορούν τόσο τον τρόπο απόκτησης και διαχείρισης του διπλώματος, όσο και τις ποινές για σοβαρές παραβάσεις, οι οποίες πλέον θα ισχύουν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση – χωρίς εξαιρέσεις στα σύνορα.
Ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης έως το 2030
Μέχρι το 2030, κάθε πολίτης της Ε.Ε. θα διαθέτει ψηφιακό δίπλωμα που θα αποθηκεύεται στο κινητό τηλέφωνο και θα ισχύει σε όλες τις χώρες της Ένωσης.
Η φυσική κάρτα θα εξακολουθήσει να είναι διαθέσιμη για όσους το επιθυμούν, με ίση νομική ισχύ.
Ο στόχος είναι να απλοποιηθούν οι έλεγχοι και να μειωθεί η γραφειοκρατία, ιδιαίτερα για όσους ταξιδεύουν ή εργάζονται διασυνοριακά.
Πανευρωπαϊκά μπλοκαρίσματα διπλωμάτων
Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά τα διασυνοριακά μέτρα κατά σοβαρών παραβατών.
Αν ένας οδηγός προκαλέσει τροχαίο, οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ή κάνει υπερβολική ταχύτητα σε μία χώρα της Ε.Ε., η απαγόρευση οδήγησης θα ισχύει σε όλα τα κράτη-μέλη.
Μέχρι σήμερα, ένα τέτοιο μέτρο ίσχυε μόνο στο κράτος όπου έγινε η παράβαση. Πλέον, το κράτος του παραβάτη θα ενημερώνεται και θα πρέπει να εφαρμόζει την ίδια ποινή στο εθνικό του μητρώο.
Η ADAC σημειώνει ότι οι ρυθμίσεις θα ισχύσουν μόλις ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο, κάτι που εκτιμάται μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Νέοι οδηγοί και επαγγελματίες
Η Ε.Ε. εισάγει ενιαίο καθεστώς “συνοδευόμενης οδήγησης” για νέους κάτω των 18 ετών, ώστε να αποκτούν εμπειρία με ενήλικο συνοδηγό.
Το μοντέλο που εφαρμόζεται ήδη στη Γερμανία επεκτείνεται και σε άλλες χώρες, επιτρέποντας ταξίδια και εξάσκηση στο εξωτερικό.
Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών, μειώνονται τα όρια ηλικίας:
- Οδηγοί φορτηγών: από 21 σε 18 έτη
- Οδηγοί λεωφορείων: από 24 σε 21 έτη
Παράλληλα, θα μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα εποπτευόμενης εκπαίδευσης πριν αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα.
Εκπαίδευση με έμφαση στην οδική ασφάλεια
Τα μαθήματα στις σχολές οδηγών εκσυγχρονίζονται.
Στο επίκεντρο μπαίνουν θέματα όπως:
- Απόσπαση προσοχής από κινητά τηλέφωνα
- Τυφλά σημεία και οδήγηση κοντά σε ποδηλάτες και πεζούς
- Χρήση συστημάτων υποβοήθησης (ADAS)
Η εκπαίδευση στοχεύει στη μείωση των θανατηφόρων ατυχημάτων, ειδικά σε αστικά κέντρα.
Ελαφρύνσεις για οδηγούς τροχόσπιτων
Οι κάτοχοι διπλώματος κατηγορίας Β θα μπορούν πλέον να οδηγούν οχήματα έως 4,25 τόνους, μετά από σύντομη εκπαίδευση ή ειδική εξέταση.
Η κάθε χώρα θα καθορίζει αν απαιτείται επιπλέον πιστοποίηση ή όχι. Η ρύθμιση αφορά κυρίως τουριστικά οχήματα και camper vans.
Όχι σε υποχρεωτικά ιατρικά τεστ
Παρά τις αρχικές προτάσεις, δεν θα υπάρχουν υποχρεωτικές ιατρικές εξετάσεις για οδηγούς μεγαλύτερης ηλικίας.
Τα κράτη-μέλη θα αποφασίζουν αν θα ζητούν ιατρική βεβαίωση ή αυτοαξιολόγηση.
Έτσι, για τη Γερμανία δεν αναμένεται άμεση αλλαγή, σύμφωνα με την ADAC.
Η ιδέα για ειδικές κατηγορίες SUV, απαγόρευση νυχτερινής οδήγησης για νέους ή ανανεώσεις διπλώματος κάθε 5 χρόνια μετά τα 70 απορρίφθηκε οριστικά.
Ο στόχος του “Vision Zero”
Η Ε.Ε. θέτει φιλόδοξο στόχο: κανένας νεκρός στους ευρωπαϊκούς δρόμους έως το 2050.
Μέχρι το 2030, επιδιώκει μείωση των τροχαίων θυμάτων κατά 50% σε σχέση με το 2019. Παρότι η πρόοδος είναι αργή –μόλις 12% μείωση σε πέντε χρόνια– η Επιτροπή θεωρεί πως τα νέα μέτρα μπορούν να φέρουν σταθερή πτώση των θανατηφόρων ατυχημάτων.
Το 2024, 19.940 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία σε όλη την Ε.Ε., με τη Σουηδία και τη Δανία να παραμένουν τα ασφαλέστερα κράτη και τη Γερμανία (33 νεκροί ανά εκατομμύριο κατοίκων) να βρίσκεται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (45).
