Με ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει ψηλά τον πήχη για το μέλλον των ευρωπαϊκών μεταφορών.
Το νέο πακέτο μέτρων αφορά τόσο την επιτάχυνση της κατασκευής σιδηροδρομικών υποδομών υψηλής ταχύτητας όσο και τη χρηματοδότηση καυσίμων χαμηλών εκπομπών για αεροπλοΐα και ναυτιλία.
Η Επιτροπή τονίζει ότι ο στόχος είναι διπλός: ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και ουσιαστική πρόοδος προς τις δεσμεύσεις για καθαρές μεταφορές.
Τα τρένα υψηλής ταχύτητας γίνονται η ραχοκοκαλιά των ευρωπαϊκών μετακινήσεων
Το νέο Σχέδιο Δράσης για Σιδηροδρόμους Υψηλής Ταχύτητας στοχεύει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου πλήρως διαλειτουργικού, με ταχύτητες άνω των 200 χλμ./ώρα μεταξύ των μεγάλων κόμβων, έως το 2040.
Οι αλλαγές υπόσχονται ουσιαστική μείωση χρόνων ταξιδιού:
- Βερολίνο – Κοπεγχάγη: από 7 ώρες → 4 ώρες
- Αθήνα – Σόφια: από 13 ώρες και 40’ → 6 ώρες
Προγραμματίζονται επίσης νέες διασυνοριακές συνδέσεις, μεταξύ των οποίων Παρίσι – Μαδρίτη – Λισαβόνα, αλλά και καλύτερη δικτύωση των πρωτευουσών της Βαλτικής.
Πέρα από την άνεση των επιβατών, η αναβάθμιση αυτή θα αποσυμφορήσει τις υπάρχουσες γραμμές, θα ενισχύσει τις νυχτερινές διαδρομές, τη μεταφορά εμπορευμάτων και τη στρατιωτική κινητικότητα.
Τέσσερις πυλώνες για μια σιδηροδρομική Ευρώπη χωρίς σύνορα
Για να υλοποιηθεί το έργο, η Κομισιόν θέτει τέσσερις βασικές προτεραιότητες:
- Κατάργηση διασυνοριακών εμποδίων έως το 2027, με δυνατότητα για ταχύτητες >250 χλμ./ώρα όπου είναι βιώσιμο.
- Ενιαία χρηματοδοτική στρατηγική, με συνεργασία κρατών-μελών και επενδυτών.
- Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ψηφιοποίηση, ευκολότερες κρατήσεις, ανανεωμένος στόλος.
- Ισχυρότερος συντονισμός διαχειριστών υποδομών, με τυποποίηση κανόνων και αδειοδοτήσεων.
Υψηλή επένδυση για υψηλές ταχύτητες
Το κόστος του σχεδίου υπολογίζεται σε περίπου 345 δισ. ευρώ έως το 2040, ενώ μια ακόμα πιο φιλόδοξη εκδοχή που θα ανεβάσει τις ταχύτητες πάνω από 250 χλμ./ώρα μπορεί να φτάσει τα 546 δισ. ευρώ μέχρι το 2050.
Πράσινη μετάβαση και στις θάλασσες και στον αέρα
Παράλληλα, εγκρίθηκε το Σχέδιο Επενδύσεων για Βιώσιμες Μεταφορές (STIP), το οποίο στοχεύει να επιταχύνει τη χρήση πράσινων καυσίμων στην αεροπορία και στη ναυτιλία — τομείς που εξακολουθούν να έχουν υψηλό αποτύπωμα εκπομπών.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι χωρίς σημαντική πρόοδο και στις δύο κατευθύνσεις, η Ε.Ε. δεν θα μπορέσει να πετύχει τους στόχους κλιματικής ουδετερότητας.
Το συμπέρασμα είναι σαφές: η Ευρώπη επιχειρεί να μετακινήσει την καρδιά των μεταφορών της από τους ουρανούς στις ράγες — γρηγορότερα, καθαρότερα και πιο αποτελεσματικά από ποτέ.
