Ο καρκίνος του παχέος εντέρου συγκαταλέγεται στις πιο συχνές μορφές καρκίνου στη Γερμανία. Παρά το γεγονός ότι η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά όταν εντοπιστεί εγκαίρως, τα στοιχεία δείχνουν ότι η πρόληψη παραμένει παραμελημένη.
Κάθε χρόνο περισσότεροι από 24.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της. Σε πολλές περιπτώσεις, μια απλή και ανώδυνη εξέταση θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τον θάνατο.
Τα πορίσματα της μελέτης
Ερευνητές του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο (DKFZ) σε συνεργασία με την ασφαλιστική Barmer εξέτασαν δεδομένα 945.000 ασφαλισμένων γεννημένων την περίοδο 1960–1968.
Στόχος ήταν να διαπιστωθεί πόσοι αξιοποιούν τον ετήσιο έλεγχο κοπράνων (stool test), με τον οποίο εντοπίζονται ίχνη αίματος που μπορεί να υποδεικνύουν καρκίνο.
Το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό: μόλις 22,9% των ανδρών και 55,5% των γυναικών ηλικίας 50–54 ετών έκαναν τον έλεγχο έστω μία φορά. Ακόμη χαμηλότερα ήταν τα ποσοστά όσων τον επαναλάμβαναν κάθε χρόνο, με μόλις 0,1% των ανδρών και 1,8% των γυναικών να το πράττουν συστηματικά.
Οι άνδρες στο επίκεντρο του προβλήματος
Μέχρι την ηλικία των 55 ετών, πάνω από τα τρία τέταρτα των ανδρών (77,1%) δεν είχαν κάνει ούτε μία φορά τον προληπτικό έλεγχο. Αντίστοιχα, στις γυναίκες το ποσοστό ήταν 44,5%.
Ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Hermann Brenner (DKFZ), τόνισε ότι η μέχρι σήμερα «μη οργανωμένη» πρόληψη, που βασίζεται στην ατομική πρωτοβουλία, αποτυγχάνει να αγγίξει τα στρώματα του πληθυσμού που κινδυνεύουν περισσότερο.
Η επιστημονική αποτελεσματικότητα του ελέγχου είναι δεδομένη: η ανίχνευση και αφαίρεση προκαρκινικών αλλοιώσεων μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη της νόσου.
Ακόμη και όταν έχει ήδη εμφανιστεί όγκος, η πρώιμη διάγνωση αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες θεραπείας.
Η θέση του καρκίνου στη στατιστική
Στη Γερμανία, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η τρίτη πιο συχνή μορφή καρκίνου στους άνδρες (μετά τον καρκίνο του προστάτη και του πνεύμονα) και η δεύτερη πιο συχνή στις γυναίκες (μετά τον καρκίνο του μαστού).
Προσπάθειες ενίσχυσης της συμμετοχής
Από το 2019 καθιερώθηκε πρόσκληση σε όλους τους 50χρονους για συμμετοχή στον έλεγχο, ενώ τα παλαιά τεστ αντικαταστάθηκαν από σύγχρονα ανοσολογικά.
Ωστόσο, η βελτίωση ήταν ελάχιστη. Σε χώρες όπως η Ολλανδία ή η Αγγλία, όπου εφαρμόζονται οργανωμένα προγράμματα, η συμμετοχή ξεπερνά το 70%. Εκεί τα κιτ στέλνονται αυτόματα ταχυδρομικά στους πολίτες.
Τι μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση
Ένα πιλοτικό πρόγραμμα της ομάδας DKFZ με την AOK Baden-Württemberg έδειξε τον δρόμο: όταν τα κιτ εστάλησαν ταχυδρομικά μαζί με επιστολές υπενθύμισης, η συμμετοχή τριπλασιάστηκε.
Η Barmer έχει ήδη υιοθετήσει το ίδιο μοντέλο και τα αποτελέσματα θα παρακολουθούνται τα επόμενα χρόνια.
Η ουσία παραμένει ότι, αν και η δυνατότητα πρόληψης είναι διαθέσιμη, αξιοποιείται από ελάχιστους. Ειδικά οι άνδρες παραμελούν έναν απλό, γρήγορο και ανώδυνο έλεγχο που μπορεί να σώσει ζωές.
