Η ελβετική οικονομία δέχεται ένα πρωτοφανές σοκ: οι ΗΠΑ αποφάσισαν επιβολή δασμών 39% σε εισαγόμενα προϊόντα από την Ελβετία, απειλώντας άμεσα την ανταγωνιστικότητα και τον πλούτο της χώρας.
Ο αμερικανικός «τελωνειακός πέλεκυς» έπεσε ξαφνικά, παρά τις ελπίδες για συμφωνία που εξέφραζε η πρόεδρος της Ελβετίας, Karin Keller-Sutter.
Ο σύνδεσμος βιομηχανιών Swissmem προειδοποιεί πως ο «πλούτος όλων διακυβεύεται», αφού τα ελβετικά προϊόντα γίνονται πια απαγορευτικά ακριβά στην αμερικανική αγορά – που αποτελεί τον σημαντικότερο εξαγωγικό προορισμό της χώρας μετά τη Γερμανία.
Πώς επηρεάζονται τα ρολόγια, η σοκολάτα και τα τυριά
Ο κλάδος των ελβετικών ρολογιών αναμένεται να δεχθεί ισχυρό πλήγμα: η αμερικανική αγορά απορροφά σχεδόν το 17% των ελβετικών εξαγωγών, με διάσημες μάρκες όπως Rolex, Breitling και Omega να βρίσκονται στο προσκήνιο.
Το 2024 οι εξαγωγές ρολογιών στις ΗΠΑ ξεπέρασαν τα 4,3 δισ. φράγκα. Αντίστοιχα, ο κλάδος της σοκολάτας και των τυριών δέχεται βαρύτατες απώλειες: ο Maestrani, ιστορικός παραγωγός σοκολάτας, προειδοποιεί ότι οι νέοι δασμοί θα εκτοξεύσουν τις τιμές και θα μειώσουν κατακόρυφα την ανταγωνιστικότητα.
Για το τυρί Gruyère, που το 13% της παραγωγής του εξάγεται στις ΗΠΑ, η κατάσταση χαρακτηρίζεται «κρίσιμη» – ήδη αποφασίστηκαν περικοπές στην παραγωγή.
Κίνδυνος για θέσεις εργασίας και μεταφορά παραγωγής
Τα νέα μέτρα βάζουν σε κίνδυνο δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας σε παραδοσιακούς βιομηχανικούς κλάδους – από τη μηχανολογία και τα ιατρικά μηχανήματα μέχρι τα ακριβά καταναλωτικά αγαθά.
Ανταγωνιστές από την ΕΕ θα επιβαρύνονται με πολύ χαμηλότερους δασμούς (15%), οδηγώντας δυνητικά σε μεταφορά παραγωγής εκτός Ελβετίας.
Εκτιμάται ότι αν παραμείνουν οι δασμοί, η ελβετική οικονομία θα χάσει 0,3–0,6% του ΑΕΠ, ενώ αν επεκταθούν και στη φαρμακοβιομηχανία η μείωση μπορεί να φτάσει το 0,7%.
Χρυσός, νομίσματα και το «καυτό» θέμα του εμπορικού ελλείμματος
Ο χρυσός αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση: το 2024 οι εξαγωγές χρυσού στις ΗΠΑ εκτινάχθηκαν – το πρώτο εξάμηνο έφτασαν τους 475 τόνους, αξίας σχεδόν 40 δισ. φράγκων, περισσότερο από το 50% των συνολικών εξαγωγών προς ΗΠΑ.
Παράλληλα, η ενίσχυση του ελβετικού φράγκου έναντι του δολαρίου (περίπου 14% από τις αρχές του έτους) καθιστά ακόμη πιο ακριβά τα ελβετικά προϊόντα.
Ο πρόεδρος Τραμπ επικαλείται μεγάλο εμπορικό έλλειμμα με την Ελβετία (39 δισ. φράγκα), ωστόσο η ελβετική πλευρά τονίζει ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες και επενδύσεις στην Ελβετία αλλάζουν σημαντικά το ισοζύγιο – το καθαρό έλλειμμα είναι περίπου 20 δισ. δολάρια.
Πολιτικές κινήσεις και αβέβαιο μέλλον
Η πρόεδρος της Ελβετίας Karin Keller-Sutter έσπευσε άμεσα στην Ουάσιγκτον, προσπαθώντας να ανατρέψει ή να περιορίσει τις συνέπειες.
Το «σοκ» των δασμών βάζει στο στόχαστρο κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ για κολοσσούς όπως η Lindt ή η Nestlé, που ήδη παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων τους για τις ΗΠΑ επί αμερικανικού εδάφους, οι επιπτώσεις είναι μικρότερες.
