Από την άνοιξη του 2024, η τότε κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και FDP είχε υποσχεθεί αυστηρότερη στάση απέναντι στους λεγόμενους «Totalverweigerer» – δικαιούχους επιδομάτων Bürgergeld που, ενώ μπορούν να εργαστούν, αρνούνται συστηματικά κάθε προσπάθεια ένταξης στην αγορά εργασίας.
Ο τότε υπουργός Εργασίας Hubertus Heil είχε ανακοινώσει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις θα προβλέπεται πλήρης διακοπή του επιδόματος.
Στην πράξη, ωστόσο, το μέτρο δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Ο λόγος δεν είναι πολιτικός, αλλά… τεχνικός: τα εσωτερικά πληροφοριακά συστήματα των Jobcenter δεν διαθέτουν τη δυνατότητα να καταχωρήσουν μια ολική περικοπή της παροχής.
«Τεχνικά δεν γίνεται»
Έμπειρος υπάλληλος Jobcenter, που εργάζεται στη διαχείριση παροχών, εξήγησε σε γερμανικό μέσο: «Το σύστημα δεν μας επιτρέπει να αφαιρέσουμε πλήρως το Bürgergeld. Ακόμη κι αν το θέλαμε, θα έπρεπε να παρακάμψουμε πολύπλοκες διαδικασίες, κάτι που στην πράξη δεν γίνεται».
Η ίδια η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας (BA) επιβεβαίωσε ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ούτε μία καταγεγραμμένη περίπτωση πλήρους περικοπής.
Όπως τόνισε εκπρόσωπος της BA, οι νομικοί και τεχνικοί περιορισμοί είναι τόσο αυστηροί που επιτρέπουν μόνο σποραδικές μερικές μειώσεις.
Ο ρόλος του Datenschutz
Ένα ακόμη εμπόδιο είναι οι αυστηροί κανόνες προστασίας δεδομένων. Οι υπάλληλοι δεν έχουν καν το δικαίωμα να καταγράψουν στις υπηρεσιακές σημειώσεις ότι κάποιος δικαιούχος αρνείται επανειλημμένα να εμφανιστεί σε ραντεβού ή απορρίπτει συνεχώς προτάσεις εργασίας.
Όπως εξηγούν, οι «αξιολογικές παρατηρήσεις» απαγορεύονται αυστηρά – με αποτέλεσμα να μην τεκμηριώνεται επίσημα η στάση των αρνητών.
Νέα κυβέρνηση – ίδια υπόσχεση
Η σημερινή υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων, Bärbel Bas, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι δικαιούχοι που αρνούνται να συνεργαστούν δεν θα λαμβάνουν στο μέλλον Bürgergeld.
Προβλέπεται επίσης ότι για σοβαρές παραβάσεις θα μπορεί να επιβληθεί άμεση μείωση κατά 30% του επιδόματος.
Ωστόσο, υπάλληλοι των Jobcenter παραμένουν δύσπιστοι.
«Είναι τα ίδια λόγια που ακούσαμε και με τον Heil», σχολιάζει χαρακτηριστικά εργαζόμενος.
«Στην πράξη δεν αλλάζει τίποτα. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να μην εμφανίζονται, εμείς κάνουμε μικρές περικοπές και εκεί τελειώνει η ιστορία. Μια ολική διακοπή είναι σχεδόν αδύνατη».
Το συμπέρασμα
Παρά τις πολιτικές εξαγγελίες και τα σκληρά μέτρα που ανακοινώνονται, η καθημερινότητα δείχνει ότι το Bürgergeld παραμένει ένα σύστημα με πολλές νομικές και τεχνικές «ασπίδες».
Το αποτέλεσμα, όπως το περιγράφουν οι ίδιοι οι υπάλληλοι, είναι πως το εργαλείο της «ολικής περικοπής» παραμένει μια «αμβλύ λεπίδα» – χωρίς ουσιαστική ισχύ στην πράξη.
