Το αίσθημα ανασφάλειας που περιγράφουν πολλές γυναίκες όταν επιστρέφουν μόνες τους στο σπίτι τη νύχτα δεν αποτελεί νέο φαινόμενο στη Γερμανία.
Το ανοιχτό ζήτημα της ασφάλειας στον δημόσιο χώρο επανέρχεται συχνά στην επικαιρότητα, ιδίως όταν η πολιτική αντιπαράθεση αγγίζει ζητήματα εγκληματικότητας και κοινωνικής συνοχής.
Οι νυχτερινές διαδρομές κάτω από χαμηλό φωτισμό, οι άδειοι σταθμοί και οι σκιές στα στενά είναι εικόνες που αρκετές γυναίκες συνδέουν με άγχος — ακόμη και όταν δεν συντρέχει πραγματικός κίνδυνος.
Σημαντικές διαφορές στα ποσοστά ασφάλειας
Μελέτη του Ομοσπονδιακού Γραφείου Εγκληματολογίας δείχνει πως οι γυναίκες αισθάνονται σαφώς λιγότερο ασφαλείς από τους άνδρες τη νύχτα στον δημόσιο χώρο.
Μόνο μία στις τρεις δηλώνει ότι στο μέσο μαζικής μεταφοράς αισθάνεται «ασφαλής» ή «μάλλον ασφαλής» μετά το σκοτάδι.
Στη γειτονιά όπου ζει, το ποσοστό είναι υψηλότερο, αλλά εξακολουθεί να υστερεί σημαντικά έναντι των ανδρών.
Το μήνυμα που εκπέμπουν τα στοιχεία είναι ξεκάθαρο: η ασφάλεια δεν είναι μόνο θέμα πραγματικών κινδύνων, αλλά και αίσθησης δικαιώματος στη δημόσια παρουσία.
Τι βοηθά πραγματικά τις γυναίκες τη νύχτα
Ένα από τα πιο γνωστά προγράμματα υποστήριξης είναι το Heimwegtelefon — μια τηλεφωνική γραμμή στην οποία εθελοντές συνοδεύουν προφορικά τον καλούντα έως να φτάσει με ασφάλεια στο σπίτι του.
Οι υπεύθυνοι εξηγούν ότι τα αίτια της ανασφάλειας είναι πολυδιάστατα: από προσωπικά βιώματα, μέχρι περιστασιακές απειλές ή απλώς την αίσθηση του άγνωστου στο σκοτάδι.
Δεν υπάρχει ένας μοναδικός λόγος, ούτε μια εύκολη απάντηση.
Παράλληλα, σε πόλεις όπως το Μόναχο, υπάρχει οικονομική στήριξη για νυχτερινές διαδρομές με ταξί που αφορούν αποκλειστικά γυναίκες, καθώς και δυνατότητα αποβίβασης «κατά παραγγελία» από τις βραδινές γραμμές λεωφορείων εκτός σταθερών στάσεων.
Η ενδυνάμωση ως βασικό εργαλείο
Πέρα από υποδομές και φωτισμό, υπάρχει και η διάσταση της γνώσης και της ψυχολογικής ενδυνάμωσης.
Σε διάφορες περιοχές της Γερμανίας οργανώνονται «Nightwalks»: ομαδικές διαδρομές με καθοδήγηση ειδικών, όπου γυναίκες μαθαίνουν να αντιλαμβάνονται τον χώρο με περισσότερη αυτοπεποίθηση και λιγότερη φόβο.
Η μεγάλη ζήτηση για τις δράσεις αυτές δείχνει ότι πολλές αναζητούν πρακτικούς τρόπους να επανακτήσουν την άνεσή τους στο δημόσιο περιβάλλον.
Έμπειρα στελέχη επισημαίνουν ότι ο φόβος δεν είναι νέο φαινόμενο και υπήρχε σε ποικίλες μορφές και στο παρελθόν — ανεξάρτητα από τις εκάστοτε πολιτικές συζητήσεις.
Οι γενιές αλλάζουν, αλλά η ανάγκη για ασφάλεια μένει σταθερή.
Η νύχτα δεν πρέπει να είναι περιορισμός
Το συμπέρασμα που βγαίνει από κοινωνικές υπηρεσίες, φορείς ισότητας και ερευνητές είναι ενιαίο: οι γυναίκες δεν πρέπει να προσαρμόζουν την καθημερινότητά τους στον φόβο.
Ο δρόμος που οδηγεί στο σπίτι οφείλει να είναι ασφαλής, γνωστός και οικείος — όχι αφορμή για άγχος.
Η δημόσια ζωή ανήκει σε όλους, όλες τις ώρες.
