Η νέα γενιά εργαζομένων στη Γερμανία αντιμετωπίζει ολοένα και πιο κριτικά τα καθιερωμένα εργασιακά μοντέλα.
Το κλασικό «9 με 5» θεωρείται από πολλούς νέους ως παρωχημένο, ανεπαρκές και αποκομμένο από τις πραγματικές ανάγκες τους για ισορροπία, προσωπικό χρόνο και ευελιξία.
Παρότι στη δημόσια συζήτηση κυριαρχεί η ανάγκη για καλύτερη Work-Life-Balance, ένα διαφορετικό —και εκπληκτικά πιο σκληρό— εργασιακό ρεύμα κάνει την εμφάνισή του σε συγκεκριμένους κλάδους.
Αναφορές από τον τεχνολογικό χώρο σε ΗΠΑ και Κίνα περιγράφουν την επικράτηση ενός μοντέλου που θυμίζει περισσότερο «Eat-Sleep-Work», με ωράρια που θυμίζουν τις πρώτες δεκαετίες της Silicon Valley.
Το παράδειγμα της εταιρείας Rilla, της οποίας αγγελία ζητούσε υποψηφίους πρόθυμους να εργάζονται 70 ώρες την εβδομάδα, αποτελεί χαρακτηριστική ένδειξη μιας υποκουλτούρας που υιοθετεί μια εξαντλητική φιλοσοφία εργασίας και αντλεί έμπνευση από εμβληματικές φιγούρες της τεχνολογίας.
Η κουλτούρα της υπερβολικής εργασίας στον τεχνολογικό κλάδο
Η τάση αυτή δεν περιορίζεται σε μεμονωμένες περιπτώσεις. Δηλώσεις στελεχών μεγάλων εταιρειών ενισχύουν το αφήγημα της εκτεταμένης υπερ-εργασίας.
Ο Sergey Brin μίλησε πρόσφατα υπέρ ενός εβδομαδιαίου ωραρίου τουλάχιστον 60 ωρών, ενώ ο Elon Musk, κατά την ανάληψη της ηγεσίας στο Twitter το 2022, είχε ζητήσει από τους εργαζομένους να υιοθετήσουν μια «extrem hardcore» προσέγγιση με πολύωρη, υψηλής έντασης εργασία.
Οι επιρροές αυτές συνδέονται με το λεγόμενο «996-Modell», ένα μοντέλο που εφαρμόζεται σε τμήματα της κινεζικής τεχνολογικής βιομηχανίας και προβλέπει εργασία από 9:00 έως 21:00, έξι ημέρες την εβδομάδα.
Παρότι στην Κίνα απαγορεύεται νομικά και το επίσημο Arbeitsrecht προβλέπει 40ωρη εβδομάδα, η πίεση για παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα έχει ενσωματώσει ανεπίσημα τέτοια ωράρια στην καθημερινότητα πολλών εργαζομένων.
Ο κίνδυνος burnout αυξάνεται διεθνώς
Την ίδια στιγμή, τα δεδομένα από τις ΗΠΑ καταδεικνύουν μια δραματική άνοδο των φαινομένων εξουθένωσης.
Σύμφωνα με έρευνα της πλατφόρμας Care.com, σχεδόν το 70% των εργαζομένων εκτιμά ότι βρίσκεται σε μεσαίο ή υψηλό κίνδυνο Burnout.
Οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο προσωπικές: η μειωμένη παραγωγικότητα, η εσωτερική αποστασιοποίηση από την εργασία και η απουσία κινήτρων επηρεάζουν άμεσα την επιχειρησιακή λειτουργία.
Την ίδια στιγμή, διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι μικρότερη εργασιακή εβδομάδα μπορεί να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική.
Σε βρετανική έρευνα με τη συμμετοχή 60 εταιρειών, οι εργαζόμενοι που δοκίμασαν τη Vier-Tage-Woche αύξησαν την παραγωγικότητά τους ανά ώρα, είχαν λιγότερες απουσίες και εμφάνισαν μικρότερα επίπεδα άγχους.
Το 93% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν επιθυμεί να καθιερώσει μόνιμα το μοντέλο.
Πώς βλέπει η Gen Z στη Γερμανία τη νέα εργασιακή πραγματικότητα
Στη Γερμανία, η Generation Z δείχνει ολοένα και μεγαλύτερη δυσφορία προς τα άκαμπτα ωράρια και τις πιεστικές προσδοκίες.
Οι νέοι που γεννήθηκαν μεταξύ 1995 και 2010 ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία, δικαιότερη κατανομή χρόνου και εργασιακό περιβάλλον που να επιτρέπει επαγγελματική εξέλιξη χωρίς να θυσιάζεται η ψυχική υγεία.
Στοιχεία της McKinsey δείχνουν ότι ένας στους πέντε εργαζομένους στη Γερμανία αισθάνεται πίεση Burnout, με τα σημάδια εξάντλησης να είναι πιο συχνά στους νεότερους.
Η τάση αυτή δημιουργεί ένα νέο κοινωνικό και εργασιακό δίλημμα: η αγορά απαιτεί περισσότερη ευελιξία και προσαρμοστικότητα, αλλά η καθημερινότητα δείχνει ότι το κόστος της υπερβολικής εργασίας γίνεται όλο και πιο εμφανές.
Το μήνυμα από τα οικονομικά ινστιτούτα
Το ifo-Institut εκτιμά ότι η Γερμανία πρέπει να αυξήσει τις ώρες εργασίας για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της, με τον Clemens Fuest να τοποθετείται δημόσια ενάντια στη Viertagewoche.
Παράλληλα, η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει την αγορά εργασίας, αυξάνοντας την πίεση για υψηλότερη παραγωγικότητα — και, για ορισμένους εργαζομένους, την ανάγκη να εργαστούν ακόμη περισσότερο.
Στοιχεία της Federal Reserve δείχνουν αυξημένη ανεργία μεταξύ νεότερων ειδικών στον τεχνολογικό τομέα στις ΗΠΑ, μια εξέλιξη που ενδέχεται να αντικατοπτρίζει ευρύτερες διαρθρωτικές μετακινήσεις που επηρεάζουν και την ευρωπαϊκή αγορά.
Μια γενιά ανάμεσα στην ευελιξία και την υπερκόπωση
Η Generation Z βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο αντικρουόμενες τάσεις: από τη μία, την επιθυμία για προσωπική ζωή και βιώσιμη εργασία· από την άλλη, την πίεση ενός παγκόσμιου εργασιακού μοντέλου που απαιτεί συνεχώς υψηλότερους ρυθμούς και εντατικοποίηση.
Το ερώτημα που φαίνεται να αναδύεται πλέον στη δημόσια συζήτηση είναι αν το παραδοσιακό ωράριο μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες μιας γενιάς που θέλει να εργαστεί, αλλά όχι να εξουθενωθεί.
