Η 24η Ιουλίου σηματοδοτεί φέτος την Ημέρα Υπερκατανάλωσης της Γης – μια ημερομηνία-ορόσημο που δείχνει με μαθηματική ακρίβεια ότι η ανθρωπότητα έχει ήδη εξαντλήσει όλους τους φυσικούς πόρους που ο πλανήτης μπορεί να προσφέρει μέσα στο 2025.
Από εδώ και πέρα, ζούμε με οικολογικά δανεικά, σε βάρος των μελλοντικών γενεών.
Η ετήσια αυτή μέτρηση προέρχεται από τον διεθνή οργανισμό Global Footprint Network, ο οποίος κάθε χρόνο υπολογίζει την ημέρα κατά την οποία ο πλανήτης ξεπερνά το “όριο φέρουσας ικανότητας” — δηλαδή το σημείο στο οποίο η κατανάλωση φυσικών πόρων ξεπερνά την ικανότητα της Γης να τους ανανεώσει.
«Ζούμε σα να μην υπάρχει αύριο»
Η οικολογική οργάνωση WWF τονίζει σε ανακοίνωσή της: «Το σημερινό μας μοντέλο κατανάλωσης και παραγωγής υπερφορτώνει το περιβάλλον, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον μας — και η τάση συνεχίζει να επιδεινώνεται».
Το ίδιο μήνυμα εκπέμπει και η BUND (Γερμανική Ομοσπονδία για το Περιβάλλον και την Προστασία της Φύσης): «Από τη σημερινή ημέρα και μέχρι το τέλος του έτους, χρησιμοποιούμε περισσότερη γη, νερό, ξυλεία, τρόφιμα και απορροφητική ικανότητα (για CO₂) απ’ ό,τι μπορεί να μας προσφέρει η Γη».
Ιδιαίτερα οι ανεπτυγμένες χώρες, και ειδικά η Γερμανία, βρίσκονται στο επίκεντρο της κριτικής: Αν όλος ο κόσμος ζούσε όπως οι Γερμανοί, η Ημέρα Υπερκατανάλωσης θα είχε φτάσει φέτος ήδη από τις 3 Μαΐου.
«Η καταστροφή είναι ήδη ορατή»
Ο πρόεδρος της BUND, Olaf Brandt, μιλά με σκληρή γλώσσα: «Σπαταλάμε τους πόρους μας σα να μην υπάρχει αύριο. Υπερκαταναλώνουμε το νερό, τα εδάφη και τα δάση μας. Τα καταστροφικά αποτελέσματα της οικονομικής μας δραστηριότητας – από τις πλημμύρες και τις ξηρασίες έως τις πυρκαγιές – είναι πλέον ορατά παντού».
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η ημερομηνία αυτή μετατοπίζεται όλο και πιο νωρίς στο ημερολόγιο: στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο πλανήτης “ξεπερνιόταν” μόλις τον Δεκέμβριο. Σήμερα, αυτή η υπέρβαση έχει φτάσει στη μέση του καλοκαιριού.
Πώς υπολογίζεται η Ημέρα Υπερκατανάλωσης
Η μέθοδος του Global Footprint Network βασίζεται σε σύγκριση: Από τη μία πλευρά, εκτιμάται πόση γη, νερό και βιολογική παραγωγική ικανότητα απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες μας σε τροφή, ενέργεια, στέγαση, μεταφορές και κατανάλωση.
Από την άλλη, υπολογίζεται η συνολική ικανότητα του πλανήτη να αναπαράγει φυσικούς πόρους και να απορροφά απόβλητα, κυρίως διοξείδιο του άνθρακα (CO₂).
Οι αριθμοί δεν είναι απόλυτοι, αλλά βασίζονται σε διεθνώς αποδεκτά μοντέλα, τα οποία αναθεωρούνται ετησίως ώστε να αντανακλούν νέα δεδομένα.
Ποιες λύσεις προτείνουν οι ειδικοί
Παρά την απαισιόδοξη εικόνα, υπάρχουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις που μπορούν να καθυστερήσουν την Ημέρα Υπερκατανάλωσης, αν εφαρμοστούν με συνέπεια:
- Τιμή CO₂ στα 95 ευρώ/τόνο: Θα καθυστερούσε την Ημέρα κατά 63 ημέρες (στη Γερμανία η τιμή σήμερα είναι μόλις 25 ευρώ/τόνο).
- Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο 75% της παραγωγής (σήμερα ~39%): Κέρδος 26 ημερών.
- Μείωση των μετακινήσεων με ΙΧ κατά 50%: +13 ημέρες.
- Μείωση σπατάλης τροφίμων κατά 50%: +13 ημέρες.
Επιπλέον, τονίζεται η ανάγκη για καλύτερα συστήματα επαναχρησιμοποίησης, ανθεκτικές συσκευές με δυνατότητα επισκευής, και λιγότερη χρήση πλαστικού και μιας χρήσης υλικών.
Μήνυμα για όλους μας
Η Ημέρα Υπερκατανάλωσης της Γης δεν είναι απλώς ένα στατιστικό γεγονός. Είναι ένας συλλογικός καθρέφτης του τρόπου ζωής μας, και μια κραυγή για αλλαγή πορείας. Κάθε μέρα που κερδίζεται, είναι μία ημέρα παραπάνω για τον πλανήτη και τις επόμενες γενιές.
