Ενώ οι συνταξιούχοι στη Γερμανία μπορούν να λαμβάνουν τη σύνταξή τους ανεξαρτήτως χώρας διαμονής, οι δικαιούχοι Bürgergeld δε διαθέτουν την ίδια ελευθερία.

Όπως προκύπτει από πρόσφατη απόφαση του Ανώτερου Κοινωνικού Δικαστηρίου της Κάτω Σαξονίας και της Βρέμης, ένα ζευγάρι που φέρεται να διέμενε εκτός Γερμανίας για αρκετά χρόνια, καλείται να επιστρέψει ποσό ύψους 33.000 ευρώ στο Jobcenter.

Δικαστική απόφαση: Παραπλανητικές δηλώσεις και χειραγώγηση διαβατηρίων

Το ζευγάρι, το οποίο ήταν εγγεγραμμένο στη Bremen, λάμβανε Bürgergeld επί σειρά ετών. Ωστόσο, βάσει αποδεικτικών στοιχείων, υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις ότι η διαμονή τους δεν ήταν στη Γερμανία.

Οι αρχές υποστήριξαν πως είχαν καταθέσει παραπλανητικές δηλώσεις και δεν είχαν δηλώσει τις πολυετείς απουσίες τους στο εξωτερικό.

Παρότι οι ίδιοι υποστήριξαν ότι επρόκειτο για σύντομα ταξίδια και πως διατηρούσαν τη βάση τους στη Bremen, τα δικαστήρια (πρώτα το Sozialgericht Bremen και κατόπιν το Landessozialgericht) απέρριψαν τις ενστάσεις τους.

Οι δικαστές έκριναν πως δεν μπορούσαν να αποδείξουν την υποχρεωτική “διαθεσιμότητα” που απαιτείται από το Jobcenter για τη λήψη του επιδόματος.

Τα στοιχεία που πρόδωσαν το ζευγάρι

Η υπόθεση αποκάλυψε πλήθος ενδείξεων για παρατεταμένη διαμονή στο εξωτερικό:

• Είσοδοι και έξοδοι από τη χώρα που καταγράφηκαν στα διαβατήρια
• Ενοικιαζόμενη κατοικία στη Bremen που παρέμενε ακατοίκητη
• Επαγγελματική δραστηριότητα του άνδρα σε εταιρεία μεταφορών της Νιγηρίας
• Εγγραφή της γυναίκας ως δικηγόρου στη Νιγηρία
• Σχολική φοίτηση των παιδιών στο Λάγκος
• Απόπειρα επηρεασμού μάρτυρα για ψευδή ένορκη κατάθεση

Αποκορύφωμα ήταν η επιβεβαίωση των υποψιών μέσω ελέγχου διαβατηρίων της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας στο αεροδρόμιο της Bremen το 2018.

Τι ισχύει για τους δικαιούχους του Bürgergeld σε σχέση με το εξωτερικό

Όπως εξηγεί η ειδικός στο κοινωνικό δίκαιο, Carolin-Jana Klose, η παραμονή στο εξωτερικό για τους δικαιούχους του Bürgergeld επιτρέπεται μόνο για σύντομα διαστήματα – και πάντα κατόπιν έγκρισης. Συγκεκριμένα:

• Η μη εγκεκριμένη απουσία πάνω από 3 εβδομάδες το χρόνο μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια του δικαιώματος
• Οι δικαιούχοι πρέπει να είναι διαθέσιμοι για άμεση εργασία ή ραντεβού με το Jobcenter
• Η ασφαλιστική κάλυψη σε υγεία και περίθαλψη τερματίζεται με την απώλεια του Bürgergeld
• Κάθε προγραμματισμένο ταξίδι πρέπει να εγκρίνεται προκαταβολικά από το Jobcenter

Στην προκειμένη περίπτωση, το ζευγάρι δεν μόνο παρέβη τους χρονικούς περιορισμούς, αλλά και παραπλάνησε σκοπίμως τις αρχές για πολυετή περίοδο.

Το δικαστήριο αναγνώρισε πρόθεση εξαπάτησης και θεώρησε πως το βάρος απόδειξης δεν έπρεπε να το φέρει πλέον το Jobcenter, αλλά οι ίδιοι οι ενάγοντες – κάτι που δεν κατάφεραν.

Άλλες περιπτώσεις: Όχι μεμονωμένο φαινόμενο

Η υπόθεση του ζευγαριού από τη Βρέμη δεν είναι μοναδική. Στο παρελθόν:

Μια οικογένεια από το Βερολίνο αναγκάστηκε να επιστρέψει 22.600 ευρώ, επειδή πραγματοποίησε προσκυνηματικό ταξίδι στη Μέκκα

Σε άλλη περίπτωση, δικαιούχος Bürgergeld επέστρεψε χρήματα 16 χρόνια μετά, όταν διαπιστώθηκε ότι είχε λάβει ποσά που δεν δικαιούταν

Αυτές οι υποθέσεις φανερώνουν ότι οι αρχές πραγματοποιούν ενδελεχείς ελέγχους και ότι η παραβίαση των κανονισμών οδηγεί όχι μόνο σε απώλεια του επιδόματος αλλά και σε επιστροφές μεγάλων χρηματικών ποσών.