Το γερμανικό συνταξιοδοτικό σύστημα βρίσκεται για άλλη μία φορά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, καθώς οι ειδικοί του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW) εισηγούνται την καθιέρωση ενός νέου φόρου, του αποκαλούμενου «Boomer-Soli», ως μέτρο διάσωσης της βιωσιμότητας των συντάξεων.
Πού αποσκοπεί το «Boomer-Soli»;
Με τη μαζική έξοδο των γενεών των Baby Boomer (δεκαετίες του ’50 και ’60) στη σύνταξη, το ήδη πιεσμένο γερμανικό ασφαλιστικό σύστημα απειλείται με σοβαρή ανισορροπία.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι το σημερινό αναδιανεμητικό μοντέλο δεν θα αντέξει τις επόμενες δεκαετίες χωρίς τολμηρές αλλαγές.
Η πρόταση του DIW βασίζεται σε δύο άξονες:
1. Εισαγωγή του «Boomer-Soli» – Ειδικής εισφοράς στις υψηλότερες συνταξιοδοτικές αποδοχές
Το μέτρο αφορά έκτακτη εισφορά σε όλες τις συνταξιοδοτικές και λοιπές εισοδηματικές απολαβές από μια ορισμένη κλίμακα και άνω, με στόχο να ελαφρυνθούν τα βάρη των νεότερων γενεών.
Τα έσοδα θα κατευθύνονται σε ειδικό ταμείο για αποκλειστική χρήση στη στήριξη των συντάξεων.
Το DIW προτείνει να εφαρμοστούν υψηλά αφορολόγητα όρια, ώστε να επιβαρυνθεί κυρίως το ανώτερο 20% των συνταξιούχων με τα υψηλότερα εισοδήματα.
2. Εσωτερική αναδιανομή των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων
Η δεύτερη πρόταση, πιο μακροπρόθεσμη και δύσκολη πολιτικά, προβλέπει «κούρεμα» στις υψηλότερες συντάξεις υπέρ της ενίσχυσης των χαμηλότερων.
Πρόκειται για δομική αλλαγή στο μοντέλο του συστήματος, που, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, απαιτεί ευρεία κοινωνική και πολιτική συναίνεση και μεγάλο χρονικό ορίζοντα εφαρμογής.
Γιατί τώρα – και τι σημαίνει για τους συνταξιούχους;
Το πρόβλημα είναι γνωστό: Η δημογραφική γήρανση της Γερμανίας, με όλο και περισσότερους δικαιούχους και λιγότερους ενεργά εργαζόμενους, απειλεί την επάρκεια των συντάξεων.
Οι προτάσεις του DIW στοχεύουν να καταστήσουν πιο «δίκαιο» το σύστημα για όλους, χωρίς να μεταφερθεί το μεγαλύτερο βάρος στις πλάτες των νεότερων.
Ο «Boomer-Soli» ουσιαστικά φέρνει το βάρος της χρηματοδότησης στο ανώτερο στρώμα των σημερινών συνταξιούχων και όχι στη νέα γενιά εργαζομένων.
Πολιτικές αντιδράσεις και τι έπεται
Η γερμανική κυβέρνηση, με τη σύμπραξη CDU/CSU και SPD, σχεδιάζει σύντομα να φέρει το θέμα της ασφάλειας των συντάξεων στο προσκήνιο, πιθανώς με τη δημιουργία νέας ειδικής επιτροπής («συνταξιοδοτική επιτροπή»).
Η συζήτηση αναμένεται να φέρει σφοδρές πολιτικές αντιπαραθέσεις, ειδικά αν τεθεί στο τραπέζι το σενάριο έκτακτης εισφοράς μόνο για τους μεγαλύτερους.
Όπως σημειώνει το DIW: «Η διασφάλιση της λειτουργίας του συστήματος και του επιπέδου διαβίωσης στην τρίτη ηλικία προϋποθέτει πολιτικό θάρρος και ριζικές τομές».
