Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά σε μια από τις πιο καθοριστικές αλλαγές των τελευταίων ετών στο καθεστώς εισαγωγών μικρής αξίας, με άμεσες επιπτώσεις για εκατομμύρια καταναλωτές που παραγγέλνουν από πλατφόρμες όπως Temu, Shein και AliExpress. Η απόφαση των υπουργών Οικονομικών στο πρόσφατο Ecofin ανοίγει τον δρόμο για την επιβολή δασμών στα μικροδέματα από τρίτες χώρες ήδη από το 2026, ακόμη και όταν η αξία τους δεν ξεπερνά το ένα ευρώ.
Πρόκειται για μια προαναγγελθείσα, αλλά πλέον ξεκάθαρη πολιτική στροφή. Μέχρι σήμερα, αποστολές αξίας κάτω των 150 ευρώ εισέρχονταν στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς τελωνειακή επιβάρυνση, αφήνοντας περιθώριο σε πλατφόρμες εκτός Ε.Ε. να λειτουργούν με αθέμιτο πλεονέκτημα απέναντι στους ευρωπαϊκούς εμπόρους. Η Κομισιόν και τα κράτη-μέλη συμφωνούν ότι το μοντέλο αυτό έχει πλέον εξαντλήσει τα όριά του.
Η μεταβατική φάση που ξεκινά το 2026 θα οδηγήσει σε πλήρη κατάργηση του κανόνα των 150 ευρώ το 2028, όταν αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το EU Customs Data Hub—η νέα κεντρική πλατφόρμα που θα υπολογίζει αυτόματα δασμούς και χρεώσεις για κάθε εισαγόμενο προϊόν. Το Hub θα αποτελεί τον ψηφιακό πυρήνα του ανανεωμένου ευρωπαϊκού τελωνειακού συστήματος, με στόχο ταχύτερες διαδικασίες και ενιαία εφαρμογή των κανόνων σε όλα τα κράτη-μέλη.
Πίσω από την απόφαση βρίσκεται μια σειρά από σοβαρές διαπιστώσεις. Η Ε.Ε. εκτιμά ότι περίπου το 65% των μικροδεμάτων δηλώνεται με χαμηλότερη αξία από την πραγματική, ενώ το 91% των εισαγόμενων πακέτων κάτω των 150 ευρώ που έφτασαν το 2023 προήλθαν από την Κίνα.
Οι πρακτικές «τεχνητής κατάτμησης» παραγγελιών—δηλαδή η αποστολή πολλών μικρών πακέτων αντί ενός μεγαλύτερου—επιβαρύνουν τα τελωνεία, αυξάνουν τα απόβλητα συσκευασίας και δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Ο επίτροπος Βάλντις Ντομπρόβσκις έκανε λόγο για ανάγκη «δίκαιων κανόνων» στην παγκοσμιοποιημένη αγορά του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η Ευρώπη επιδιώκει να προστατεύσει τόσο τα δημόσια έσοδα όσο και τις επιχειρήσεις της, οι οποίες βλέπουν τους κολοσσούς της Ασίας να κατακλύζουν την αγορά με προϊόντα που συχνά φτάνουν χωρίς δασμούς, χωρίς ΦΠΑ και χωρίς επαρκή έλεγχο.
Οι τελικές τεχνικές ρυθμίσεις αναμένεται να οριστικοποιηθούν το προσεχές διάστημα, αλλά η πολιτική κατεύθυνση είναι πλέον αμετάκλητη: οι μικροαποστολές τρίτων χωρών δεν θα αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τις μεγαλύτερες εμπορικές ροές.
Δεν είναι όμως μόνο η Ευρώπη που προχωρά σε αυστηρότερη εποπτεία. Στις ΗΠΑ, το όριο απαλλαγής (το λεγόμενο de minimis) για εισαγωγές από Κίνα και Χονγκ Κονγκ καταργήθηκε τον Μάιο του 2024 για προϊόντα κάτω των 800 ευρώ—μια απόφαση που αναδιαμορφώνει συνολικά τη ροή φθηνών προϊόντων από τον ασιατικό γίγαντα.
Η Ε.Ε. εισέρχεται πλέον σε μια φάση εκτεταμένης αναδιοργάνωσης του τελωνειακού πλαισίου, με στόχο τη σταδιακή εξισορρόπηση της αγοράς και την ενίσχυση της διαφάνειας. Από το 2026 έως το 2028, η ψηφιακή μετάβαση του τελωνειακού συστήματος θα καθορίσει τον τρόπο που οι Ευρωπαίοι ψωνίζουν από τρίτες χώρες—και θα βάλει τέλος σε μια εποχή «δωρεάν» εισαγωγών.
Δείτε περισσότερα -> Μεγάλες αλλαγές σε Temu και Shein: Θα τρέχουμε στο τελωνείο για κάθε πακέτο που αγοράζουμε;
